China test raket en nieuw ruimteschip: 'Ze willen geen nieuwe space race'

• Ivo Landman

  redacteur Online

Corona of niet, het ambitieuze ruimtevaartprogramma van China gaat door. Waarschijnlijk dinsdag lanceert het land een prototype van een nieuw ruimteschip dat Chinese ruimtevaarders uiteindelijk naar de maan en verder moet brengen.

Om te voorkomen dat technici geveld zouden worden door het virus en de vlucht van de Lange Mars 5b vertraging op zou lopen, is de lancering de afgelopen maanden voorbereid door een minimaal aantal medewerkers dat hun werk op afstand liet controleren door collega's.

Chinese ruimtevaartuigen hebben vaak poëtische namen als Goddelijk Schip of Hemels Paleis, maar het nieuwe ruimteschip dat 2 tot 6 astronauten kan vervoeren is voorlopig nog naamloos. Tot ergernis van ruimtevaartjournalist Andrew Jones, die het Chinese programma op de voet volgt. "Ik noem het voorlopig maar een nieuw ruimteschip voor bemande vluchten ver de ruimte in."

Sinds 2003 voert China al bemande ruimtevluchten uit met de Shenzhou-capsule, maar die is niet geschikt voor vluchten buiten een baan om de aarde. De nieuwe capsule is beter bestand tegen straling en heeft een dikker hitteschild dat voorkomt dat het schip verbrandt in de dampkring als het met hoge snelheid naar de aarde terugkeert.

Het wordt spannend, want het is de afgelopen jaren een paar keer misgegaan met de Lange Mars 5, en deze 5b, een variant voor zware vrachten, is nog nooit gelanceerd. Pas in december verliep de lancering van de raket voor het eerst probleemloos. Maar een ander type uit de Lange Mars-raketfamilie kwam in maart in de problemen, dus is het China er veel aangelegen dat het nu goed gaat, zegt Marc Klein Wolt van het Radio Lab van de Radbouduniversiteit. Dat lab leverde in 2018 een wetenschappelijke antenne voor een Chinese satelliet achter de maan. "Mislukkingen zijn not done in China. Een Amerikaans bedrijf als SpaceX zegt altijd te leren van zijn mislukkingen, maar in de Chinese cultuur is gezichtsverlies lijden niet prettig."

Ook bij de Nijmeegse universiteit kijken ze met spanning naar de lancering dinsdag, want deze raket wordt belangrijk de komende jaren: het nieuwe Chinese ruimtestation en enkele Mars- en maanlanders moeten ermee de ruimte in. Het Radio Lab hoopt dan weer aan te haken met een of meerdere wetenschappelijk instrumenten. Klein Wolt: "We zijn daar nu met de Chinezen over in gesprek. Die missies gaan met diezelfde raket, dus als die een probleem heeft, worden al die plannen weer uitgesteld."

Op 24 april was het de jaarlijkse 'ruimtedag' in China. Een speciale, want het is een halve eeuw geleden dat het land zijn allereerste satelliet de ruimte in schoot, de Dongfanghong-1 ('Het Oosten is Rood'). Normaal zijn er allerlei tentoonstellingen op ruimtedag maar vanwege corona werd nu alleen de naam van de nieuwe Marslander aangekondigd: Tianwen-1 ('Vragen aan de Hemel').

De afgelopen jaren boekte China al een paar grote successen met onbemande verkenners. Vorig jaar landde de Chang'e 4 als eerste ooit op de achterkant van de maan. Chang'e 5 moet dit jaar een schep maangrond naar de aarde brengen.

In de jaren 30 wil China ook Chinezen op de maan laten landen. Voor die tijd zullen Chinese ruimtevaarders een nieuw ruimtestation gaan bemannen waarvan de eerste module Tianhe ('harmonie der hemelen') volgend jaar wordt gelanceerd. Zelfs als twee wetenschappelijke modules zijn aangekoppeld, is het station veel kleiner dan het internationale ISS, zegt Jones. "Het lijkt veel meer op het oude Russische ruimtestation Mir. Er kunnen drie astronauten in leven en het lijkt ook geen ramen te hebben. Maar ze zullen er wel veel vergelijkbare experimenten gaan uitvoeren."

Een eigen ruimtestation, Mars- en maanverkenners een nieuwe bemanbaar maanschip, mogelijk zelfs een ruimtevliegtuig. Het lijkt erop dat China in de startblokken staat om een nieuwe ruimterace aan te gaan. Een race met India, dat ook een ambitieus ruimtevaartprogramma heeft, maar ook met de VS en Europa.

Toch is dat niet helemaal zo volgens Jones. "Natuurlijk wil China graag internationaal prestige. Ze weten hoe succesvol en inspirerend het Apollo-project in Amerika was en ze weten dat dit soort high-techprojecten nodig zijn om internationaal mee te kunnen doen. Maar ze hebben een langetermijnplanning. De plannen voor een ruimtestation liggen er bijvoorbeeld al sinds 1992. De Chinezen willen geen race, ze willen gewoon kunnen doen wat ze willen. Het lijkt er meer op dat ze zo'n space race juist willen vermijden."