Waarom Portugal wel een regionaal reisadvies kreeg en Kroatië niet

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Het is een risico waar elke vakantieganger dit jaar rekening mee moet houden: het reisadvies voor het land waar je op vakantie bent, kan veranderen. Dat gebeurde ook gisteren in Kroatië, waar het reisadvies van geel naar oranje ging. De verandering heeft gevolgen voor de waarschijnlijk duizenden Nederlanders in het land. Maar ook al was het risico ingepland, toch blijven er vragen.

Zo vragen mensen op sociale media zich af waarom er geen regionaal reisadvies is afgekondigd. In Europa gebeurde dit voor het eerst in Portugal. Bij een regionaal reisadvies voelt niet het hele land de gevolgen van een negatief reisadvies. In Kroatië geldt het oranje reisadvies voor het hele land. "In de regio Istrië zijn bijna helemaal geen besmettingen, waarom is die regio dan nu wel oranje?", vraagt iemand zich af op Facebook.

Volgens RIVM-woordvoerder Loes Hartman heeft dat te maken met een tekort aan gegevens. Het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) krijgt dagelijks gegevens van Europese landen binnen. Die informatie wordt weer doorgestuurd naar het RIVM. "Kroatië is daarbij maar onderverdeeld in twee regio's: de informatie is niet gedetailleerder beschikbaar", legt Hartman uit. "Tussen die twee regio's was niet veel verschil. Je zou aan Kroatië moeten vragen waarom er maar zo weinig gegevens worden gestuurd."

Portugal stuurde wel meer gedetailleerde informatie. "Dat land zei letterlijk: hier hebben we uitbraken." Daardoor had het RIVM de nodige gegevens om regionale beslissingen te maken.

Samenspel

Het RIVM kijkt ook naar welke maatregelen worden getroffen in een land en hoe die worden nageleefd. Ook zijn maatregelen als testbeleid in het hele land hetzelfde. Dat heeft ook invloed op waarom een advies soms voor een heel land geldt en niet is opgesplitst per regio.

"Van alles samen maken we een situatieschets", zegt Hartman. Die wordt opgestuurd naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het ministerie krijgt ook informatie van ambassades. "Het is een samenspel van informatie, maar het advies van het RIVM is doorslaggevend", aldus een woordvoerder van BuZa.

De Nederlandse Karolien van Bezouwen is met haar man en twee kinderen momenteel op vakantie in Kroatië. "Gisteren dachten we wel even: shit, wat moeten we nu?", zegt Van Bezouwen. "Maar na zelf onderzoek te hebben gedaan, kwamen we erachter dat het wel meevalt."

Het gezin vertrok afgelopen vrijdag met de auto richting het land. De particuliere verhuurder van hun vakantiehuis had hun aangeraden om alle gezondheidsformulieren in te vullen en bij zich te houden in de auto. "Maar die papieren zijn helemaal niet gecheckt bij de grensovergang. We hoefden alleen onze identiteitskaart te laten zien", zegt Van Bezouwen.

De familie verblijft op het schiereiland Istrië en heeft besloten om nog anderhalve week, volgens planning, te blijven. "Wij zitten hier niet op hete kolen. Iedereen houdt zich hier aan de regels en draagt een mondkapje. We zitten niet op een drukke camping of in een resort, maar in een huis." Toch past het gezin wel de vakantie aan en zijn een aantal uitstapjes geannuleerd. "We vermijden de drukte."

In Nederland is het koppel niet van plan om in thuisquarantaine te gaan. "We gebruiken ons gezonde verstand en zullen ook echt niet zomaar gaan werken, maar als we geen symptomen hebben, gaan we niet twee weken thuis zitten. We kijken het aan."

Van Bezouwen vraagt zich af waarom het reisadvies voor Kroatie is veranderd. Waarom heeft een land als Luxemburg dan geen oranje advies? Het land heeft veel meer besmettingen per 100.000 inwoners. In Luxemburg worden bijvoorbeeld veel meer tests uitgevoerd en zijn er dus ook meer besmettingen vast te leggen, legt woordvoerder Hartman uit. "Het is een combinatie van meerdere factoren, en deze combinatie laat de weging voor een advies de andere kant op slaan."

Bij het reisadvies wordt gekeken naar onder meer het aantal nieuwe besmette personen in de afgelopen twee weken, het aantal uitgevoerde tests en of de besmettingen toenemen of afnemen. Dat betekent ook dat als het aantal besmettingen relatief laag is in een land, maar wel toeneemt, dat het ook dan kan resulteren in een negatief advies. Hartman: "En andersom ook."

Elk reisadvies voor een land wordt dus gebaseerd op een combinatie van verschillende dingen. Daarom hoeft het advies niet alleen gebaseerd te zijn op het aantal besmettingen. Hartman: "Het is bij elk land weer een weging. Een weging die iedere kant op kan slaan. En ieder land maakt zijn eigen afweging."