Balkanlanden vrezen tweede golf besmettingen met coronavirus
In alle Balkanlanden groeien de aantallen coronabesmettingen weer na het opheffen van maatregelen en reisrestricties. Er wordt gevreesd voor een tweede golf. In veel van deze landen stond het zorgsysteem bij de eerste golf al op instorten.
Toen premier Brnabic van Servië afgelopen week een bezoek bracht aan de zuidelijke regio Sandzak, werd ze uitgefloten. Artsen en verplegend personeel van ziekenhuizen in de stad Novi Pazar keerden haar en de minister van Volksgezondheid letterlijk de rug toe.
Ze kwamen om de bevolking in het zuiden gerust te stellen, te vertellen dat de gezondheidszorg een tweede coronagolf aankan. Maar degenen die dagelijks in de ziekenhuizen werken, wisten wel beter.
Sandzak kampt met een piek in het aantal besmettingen. Medisch personeel zegt dat er bijna 800 nieuwe besmettingen bij zijn gekomen in de laatste twee weken. Cijfers die niet stroken met de officiële berichten van de regering in Belgrado, waar het wordt gehouden op 90 besmettingen.
Het water staat het zorgpersoneel tot aan de lippen. Er zijn te weinig middelen, de ziekenhuizen lopen vol en medisch personeel moet werken zonder goede beschermingskleding. De gezondheidszorg in Zuid-Servië staat opnieuw op instorten.
Vol stadion
Het aantal besmettingen in Servië begon half mei weer te stijgen, toen de regering onder leiding van president Aleksandar Vucic de maatregelen abrupt en bijna helemaal ophief. Niet alleen cafés en nachtclubs gingen weer open, ook massa-evenementen werden weer toegestaan.
Een volgepakt voetbalstadion bij de Belgradose derby Rode Ster-Partizan op 10 juni bleek een superspread-effect te hebben. In de weken erna groeide het aantal besmettingen onder stadionbezoekers rap. Zelfs in buurland Montenegro, dat zich net coronavrij had verklaard, doken weer tientallen besmettingen op bij mensen die bij de wedstrijd in Belgrado waren geweest.
Een tennistoernooi, georganiseerd door de nummer 1 van de wereld Novak Djokovic, bleek eveneens een besmettingshaard. Djokovic zelf en een aantal andere deelnemers liepen het coronavirus op. Spelers hadden elkaar omhelsd en er waren feestjes in de avonduren.
Gesjoemeld
Critici, onder meer van oppositiepartijen, geven de regering de schuld van de nieuwe piek en zeggen dat het onverantwoord en gevaarlijk was om alles open te gooien, terwijl het gevaar nog niet was geweken.
Ze wijten het aan het feit dat Servië op 21 juni parlementsverkiezingen gepland had, de eerste in een Europees land sinds de corona-uitbraak. Een groot deel van de oppositie boycotte die verkiezing: de campagne zou niet eerlijk zijn verlopen en ze hadden geen vertrouwen in een vrije stembusgang.
De partij van Vucic haalde een monsteroverwinning. Maar een dag erna onthulden journalisten een onderzoek waaruit bleek dat in de weken voor de verkiezingen met de coronacijfers is gesjoemeld.
Volgens officiële cijfers waren er gemiddeld 90 nieuwe besmettingen per dag; voor de regering reden om de verkiezingen door te laten gaan. Journalisten van onderzoekscollectief BIRN ontdekten dat er die week in werkelijkheid veel meer nieuwe besmettingen waren bij gekomen, tussen de 300 en 340, maar die cijfers waren achtergehouden.
Kort erna werd ook bekend dat een aantal hoge functionarissen besmet is met het virus, onder wie de parlementsvoorzitter en de minister van Defensie. Dat lijkt terug te voeren naar het feest van de verkiezingsoverwinning. waarvan beelden laten zien dat politici uitbundig feesten en elkaar omhelzen en kussen. Bij Vucic zelf is vooralsnog geen besmetting vastgesteld. Voor een eventuele besmetting wordt wel gevreesd, omdat Vucic een serieuze hartaandoening heeft.
Nieuwe piek
Deze week bereikte het aantal gevallen in Servië, met 7 miljoen inwoners, een nieuwe piek. Op 2 juli kwamen er 359 besmettingen bij. Een maand eerder was het aantal besmettingen nog enkele tientallen per dag.
Er zijn nu striktere maatregelen aangekondigd. Mondmaskers zijn verplicht gesteld binnen in openbare gebouwen en openingstijden van cafés en clubs zijn beperkt. Er mogen nog maar maximaal honderd mensen bijeenkomen. President Vucic waarschuwde Serviërs dat een nieuwe lockdown niet is uitgesloten.
Ook in andere landen op de Balkan lijkt een tweede golf aanstaande. In Kosovo, Noord-Macedonië en Bosnië-Herzegovina, landen waar de gezondheidszorg de eerste golf maar nipt aankon, was de uitbraak onder controle. Maar nu groeit het aantal besmettingen opnieuw. In Bosnië werd gisteren in 24 uur een recordaantal besmettingen gemeld: 289. Het land heeft slechts 3,3 miljoen inwoners.
In Kroatië worden weer toeristen toegelaten, met name uit buurlanden. Sinds een paar weken worden ook daar weer meer besmettingen geteld. Gemiddeld net onder de 100 op een dag, op een bevolking van 4 miljoen.
Die nieuwe stijging wordt toegeschreven aan de heropening van de grenzen voor toeristen. Ook het tennistoernooi van Djokovic, dat gedeeltelijk werd gehouden in de kustplaats Zadar, zou tot verspreiding hebben geleid.
Kroatië houdt vandaag parlementsverkiezingen. De minister van Volksgezondheid ontkent dat er sprake is van een tweede golf, maar critici daar denken dat de regering dat alleen zegt om te voorkomen dat mensen massaal thuis blijven.
Buurland Slovenië, waar de eerste uitbraak zeer beperkt bleef, vreest ook voor een nieuwe golf en heeft weer reisrestricties ingevoerd voor bezoekers uit Kroatië.