Maskermaker werd ongewild het gezicht van 'zelfmoordspel' Blue Whale Challenge
Bezorgde ouders kloppen bij de politie aan over de zogeheten Blue Whale Challenge. Daarbij wordt kinderen op sociale media gevraagd, of ze worden onder druk gezet mee te doen aan een zelfdestructief opdrachtenspel. De profielfoto van de uitdagende partij is steevast een grijnzende Goofy-persiflage en daar is de man op de foto niet blij mee.
"Toen ik er voor het eerst van hoorde dacht ik: echt waar?", zegt de Amerikaanse maskermaker Samuel Canini tegen het NOS Jeugdjournaal, dat de internethype heeft onderzocht. "Mensen hebben wel vaker mijn werk gebruikt voor memes, daar kan je weinig tegen doen. Maar ik ben er nooit op uit geweest iets kwaadaardigs te maken."
'Dreigementen zijn nep'
Op Twitter maakte de 45-jarige Amerikaan bekend dat hij de man is achter het beruchte masker. Sindsdien heeft hij berichten gehad vanuit de hele wereld. Want het veronderstelde zelfmoordspel is van Vietnam tot aan Nederland in het nieuws.
Sinds vorige week maandag is er hier dagelijks zo'n twintig keer over gebeld met de Kindertelefoon, maar het blijft onduidelijk hoeveel kinderen daadwerkelijk zijn benaderd. "Kinderen zeggen bang te zijn dat hun privégegevens op straat komen", zegt de politie, die berichten krijgt van ouders. "Maar je hoeft er echt niet bang voor te zijn: al die dreigementen zijn nep."
Trap er niet in, dat is ook de boodschap van de Uitgezocht-aflevering van het NOS Jeugdjournaal over de Blue Whale Challenge:
"Je gaat spijt krijgen, ik weet waar je woont, heb je IP-adres en weet alles over je." Dit soort dreigementen krijgen jongeren via bijvoorbeeld Instagram. Ze worden uitgedaagd vijftig opdrachten te doen en de laatste is naar verluidt zelfmoord plegen. De naam van de uitdager is vaak Jonathan Galindo of Blue Whale Challenge in combinatie met een reeks letters.
Achter de accounts zitten zeer waarschijnlijk andere kinderen. Ze hebben gehoord van het gevaarlijke spel en willen anderen bang maken. Ze gebruiken daarvoor openbare informatie over slachtoffers, zoals wat er op je Facebookprofiel staat. Dat kan voor kinderen eng overkomen, zeker als ze dit gezicht zien als profielfoto:
Canini verzon dit personage Larry the Loafer zo'n acht jaar geleden. "Ik geef toe: ik voelde me toen ook een beetje trolachtig. Hij was bedoeld als een ruigere versie van Goofy. Ik vind hem cool."
Als filmmaker en scriptschrijver wilde Canini ervaren hoe het voelt om het gecreëerde personage te zijn. De jaren erna kwam zijn Larry op internetfora als 4chan en Reddit terecht. De hondenkop groeide zo uit tot meme: een lollig bedoeld plaatje dat online eindeloos wordt gedeeld in allerlei variaties.
"Deze foto leek echt iets los te maken bij mensen", zegt Canini. Hij snapt wel waarom sommigen het eng vinden. "Het is mijn beruchtste werk geworden. Maar het was leuker geweest met een positieve connotatie", verwijst hij naar het zelfmoordspel.
Nog geen aangiftes
De internethype lijkt sterk op een spookverhaal. De BBC concludeerde na een factcheck dat het niet valt te zeggen of het oorspronkelijke krantenartikel in Rusland over de dodelijke challenge in 2017 klopt. Talloze zelfmoorden zijn wereldwijd in verband gebracht met het spel, maar hard bewijs daarvoor ontbreekt.
Het is wel een feit dat kinderen worden benaderd om de Blue Whale Challange te spelen. Er zijn nog geen aangiftes gedaan vanwege het spel, maar de politie roept slachtoffers op dat wel te doen. "Want het is strafbaar om iemand te bedreigen." Het beste wat kinderen kunnen doen, is de berichten verwijderen en het account blokkeren en rapporteren.
