Meer dan 1000 euro huur? Dan moet een hypotheek krijgen makkelijker worden 

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Huur je en betaal je al jarenlang meer dan 1000 euro per maand? Dan moet je makkelijker een hypotheek voor een koopwoning kunnen krijgen. Niet alleen je inkomen, maar ook je uitgaves moeten gaan meewegen bij het verkrijgen van een lening, zo wil een meerderheid van de Tweede Kamer.

Starters kunnen zo een hogere hypotheek krijgen, ook als ze een flexcontract hebben. Een hoge hypotheek afsluiten is op papier wel mogelijk voor starters, maar in de praktijk gebeurt het nauwelijks vanwege de strenge eisen van banken en geldverstrekkers.

Het is een bekend probleem, zegt Nic Vrieselaar, econoom bij de Rabobank en woningmarktdeskundige. "Ik hoor vaker dat mensen die een koopwoning zoeken geen hypotheek krijgen, terwijl ze duizenden euro's aan huur betalen. Dat is wrang."

Meer lenen is ook meer uitgeven

Toch vindt Vrieselaar het voorstel van de Tweede Kamer niet goed. "Je helpt mensen niet door ze meer te laten lenen. De woningmarkt is momenteel heel krap, en als je meer geld leent aan starters betekent dat bijna vanzelf dat ze ook meer gaan uitgeven."

Als de ene starter 10.000 euro meer uitgeeft aan een huis, drijft dat de huizenprijzen nog verder omhoog, legt Vrieselaar uit. "Dus het is een fijne kortetermijnoplossing voor de eerste starters die meer kunnen lenen, maar een vervelende langetermijnoplossing voor de starters die vervolgens weer nog meer voor een woning moeten betalen."

Audrey Soekhradj was blij geweest met wat voor een oplossing dan ook. De 54-jarige is bijna 'duurhuurder' af. Na een jarenlange zoektocht heeft ze in oktober een koophuis in Eindhoven gekocht. Ze weet als geen ander hoe moeilijk het is om een koopwoning te vinden, ook al betaalde ze 1115 euro per maand voor een huurwoning in Amsterdam. "In 2011 was ik net gescheiden en mijn baan kwijtgeraakt door de crisis. Het was heel moeilijk om een huurwoning te vinden, maar het lukte me door mijn spaargeld."

Soekhradj wilde daar eigenlijk maar een jaar wonen, maar bleef er noodgedwongen negen jaar. "Ik werd zzp'er, verdiende genoeg, maar kreeg geen hypotheek." Twee jaar geleden kreeg ze een baan aangeboden in Eindhoven.

"Ook daar kon ik niet meteen een huis vinden, terwijl ik wel veel huur betaalde." Pas toen Soekhradj een vast contract kreeg, kon ze haar huis in Eindhoven kopen. "Echt super. Ik heb eindelijk weer een tuintje."

Genoeg mogelijkheden

Hypotheekverstrekker BLG Wonen begon vorig jaar met een pilot om duurhuurders als Soekhradj te helpen. "Er was heel veel belangstelling. Zeker 1500 mensen vroegen om meer informatie, 375 gingen een oriënterend gesprek aan", zegt Harmen van der Schoor van BLG Wonen. Uiteindelijk werden zes huurders door de regeling geholpen aan een koophuis.

Dat lijkt weinig, maar toch is Van der Schoor enthousiast. "Uit de pilot blijkt dat 40 procent van de duurhuurders namelijk toch financiering kan krijgen. Daaruit bleek dat veel mensen de perceptie hebben dat ze niet in aanmerking komen voor een hypotheek, maar dat er toch genoeg mogelijkheden zijn."

Wel is er het risico dat mensen een hoge hypotheek afsluiten en dat is volgens econoom Vrieselaar geen goed idee. Het is volgens hem riskant om een hypotheek af te sluiten met lasten die vergelijkbaar zijn met die van de huren in de vrije sector, van gemiddeld rond de 1000 euro per maand. "Dat je dat een paar jaar kan betalen, betekent niet dat je dit dertig jaar lang kan volhouden. Heel veel starters hebben bijvoorbeeld nog geen kinderen. Dat is een enorme kostenpost."

Hogere hypotheken betekenen dat starters ook op de lange termijn moeite hebben met sparen, zegt hij. "Duurhuurders zijn financieel behoorlijk kwetsbaar, die kwetsbaarheid wil je niet meenemen naar de koopwoningmarkt." Ook loop je als huiseigenaar vaak tegen extra kosten aan ten opzichte van een huurder. "Denk aan onderhoud, verzekeringen, extra belastingen. Een huur van 1000 euro kan je niet vergelijken met een hypotheek van 1000 euro", aldus Vrieselaar.

Een betere oplossing vindt Vrieselaar huizen bouwen. "Als je starters wil helpen, moet je het aanbod vergroten. Dat is een structurele oplossing. Als je de vraag gaat stimuleren, gooi je alleen maar olie op het vuur."