Woonsector roept kabinet op vooral door te bouwen en vraagt om miljarden

Voorkom een soortgelijk scenario als in de kredietcrisis en blijf vooral bouwen. Daarvoor pleiten zeventien organisaties die betrokken zijn bij de huizenmarkt, van bouwbedrijven tot makelaarsorganisaties.

Vandaag bieden de organisaties, verzameld in de zogenoemde Woningbouwalliantie, hun plan aan in de Tweede Kamer. In het plan pleiten ze voor het bouwen van zeker 90.000 woningen per jaar tot 2030, met miljardensteun van het Rijk.

De organisaties noemen geen exacte bedragen, maar met de "forse investeringsimpuls" moet de klap door de coronacrisis worden verzacht en tegelijk het structurele woningtekort worden bestreden.

Woningtekort

Op dit moment is er in Nederland een tekort van 331.000 woningen. Dat is zo'n 4,2 procent van de woningvoorraad. De komende tien jaar moeten er 845.000 nieuwe woningen bij komen om te voorkomen dat het woningtekort verder oploopt, zo werd becijferd in een rapport van het ministerie van Binnenlandse Zaken dat deze week verscheen.

In dat rapport wordt ook gewaarschuwd voor de gevolgen van de coronacrisis, waarbij het risico bestaat dat mensen terughoudender worden bij het kopen van een woning.

Met name starters en middeninkomens hebben het lastig op de huidige woningmarkt. Het aandeel starters op de koopmarkt daalde van 48 procent in 2013 naar 32 procent in 2019. In het pleidooi van de alliantie moet daarom minstens de helft van de nieuwbouwwoningen worden gebouwd voor lage en middeninkomens.

Herhaling kredietcrisis voorkomen

Volgens de woon- en bouworganisaties is de huidige situatie een "uitgelezen kans" om Nederland 'uit de crisis te investeren', "omdat de behoefte aan betaalbare woningen heel groot is en omdat extra investeringen grotendeels binnen Nederland blijven".

Tegelijk moet zo een herhaling van de woningmarktcrisis van ruim tien jaar geleden worden voorkomen. Toen stortte de woningmarkt in elkaar door de kredietcrisis. De effecten daarvan zijn nog altijd voelbaar.

Gemeenten boekten grote verliezen op hun grond, waardoor ze ook nu nog niet al te happig zijn op het nemen van risico's met bouwgrond. Door die terughoudendheid zijn ook projectontwikkelaars voorzichtig. Daardoor ligt het aantal bouwvergunningen dit jaar zelfs onder het niveau van vorig jaar.

Miljardeninvesteringen

Gisteren liet het kabinet al weten de bouwsector te ontzien bij de aanpak van de stikstofuitstoot. Maar het Rijk moet volgens de initiatiefnemers de bouw ook vooral stimuleren met miljardeninvesteringen. Bijvoorbeeld door gemeenten te helpen bij het kopen, ontwikkelen en bouwrijp maken van gronden.

Ook pleiten de organisaties ervoor dat de overheid koopgaranties afgeeft voor nieuwbouwwoningen via een zogenoemd Nationaal Garantiefonds, als de verkoop in eerste instantie tegenvalt. Zo kan de bouw toch worden gestart. Als de markt is hersteld, kan de overheid de woningen weer verkopen.

In hun pleidooi benadrukken de partijen zelf dat ze "ook veel te bieden" hebben. Wat dat precies is, zeggen ze niet, maar ze willen snel met het kabinet om de tafel.