Het aantal coronabesmettingen dat wordt gelinkt aan een groothandelsmarkt in de Chinese hoofdstad Peking is opgelopen tot 79. Het hoofd van de Chinese dienst voor ziektebestrijding noemt het een "explosieve en geconcentreerde" uitbraak.
Volgens China-correspondent Sjoerd den Daas zijn er nog sterkere krachttermen in de omloop. "Het woord oorlog komt al dagen voorbij in de staatsmedia", zegt hij.
Sinds het weekend is er meer bekend over de besmettingshaard in Peking; hieronder de belangrijkste vragen en antwoorden op een rij.
Hoeveel mensen zijn er getest en hoeveel besmet?
Tienduizenden mensen in de omgeving van de gesloten markt zijn de afgelopen dagen getest op het coronavirus. Alleen al zondag zijn 76.499 tests uitgevoerd; het aantal nieuwe besmettingen sinds donderdag staat volgens China dus op 79. De Wereldgezondheidsorganisatie sprak maandagavond over ruim honderd bevestigde gevallen.
"De meeste gevallen komen van de markt vandaan", zegt veld-epidemioloog en microbioloog Amrish Baidjoe. "Het zijn of marktlieden of familieleden." Er zijn nog geen sterfgevallen bekend.
Wat is de bron?
Voorlopige testen door Chinese wetenschappers suggereren dat de gevonden virusdeeltjes overeenkomen met de Europese variant van het coronavirus. Maar het Chinese RIVM benadrukt dat het nog te vroeg is voor harde conclusies.
In eerdere berichten werd gemeld dat er virusdeeltjes zaten op een snijplank waar zalm werd gesneden. Dat klopt, maar de geïmporteerde vis is volgens staatsmedia maar een van de veertig op de versmarkt afgenomen voedselmonsters waarop corona is aangetroffen.
Vis kan volgens experts geen drager van het nieuwe coronavirus zijn. Maar bevroren vis of vlees kan wel virusdeeltjes bevatten. Het Chinese RIVM houdt daarom rekening met twee scenario's.
- Een persoon, die geen symptomen heeft maar wel besmet is, heeft tientallen mensen direct of indirect besmet op de markt.
- Of de geïmporteerde ingevroren stukken vlees en vis zijn mogelijk behandeld door iemand met covid-19. Als gevolg zijn de virusdeeltjes op het product terechtgekomen en geconserveerd gebleven vanwege de lage temperaturen.
Verkopers op een andere markt in Peking merken in ieder geval dat het nu minder druk is bij de viskraampjes:
Is Xinfadi vergelijkbaar met de vismarkt in Wuhan?
De Xinfadi-markt heeft een oppervlakte van maar liefst 1.170.000 vierkante meter en herbergt duizenden groente-, fruit-, vis- en vleesstalletjes. Het is de grootste versmarkt in Azië, schrijft de krant South China Morning Post, en dient als groothandel. Er werken zo'n 10.000 mensen en jaarlijks wordt er zo'n 14 miljoen ton voedsel verkocht.
De groente- en fruitmand van Beijing, zoals de markt ook wordt genoemd, is ongeveer twintig keer groter dan de vismarkt in Wuhan. Die plek was eind vorig jaar de eerste besmettingshaard van de coronapandemie. De daar verkochte vleermuizen worden gezien als het oorspronkelijke reservoir voor het virus, al dan niet met tussenkomst van een ander dier.
In tegenstelling tot in Wuhan worden in Xinfadi voor zover bekend niet op grote schaal wilde dieren verkocht. De handel in schubdieren, vleermuizen en soortgelijke dieren is sinds de uitbraak landelijk verboden. Den Daas: "Helemaal uitbannen gaat niet, want de vraag ernaar bestaat nog steeds. Maar Xinfadi staat onder streng toezicht, omdat het in de hoofdstad ligt."
Is dit het begin van een tweede besmettingsgolf?
"Het is eigenlijk nog deel van de eerste besmettingsgolf", zegt epidemioloog Baidjoe. "Zelfs als je alles uit de kast trekt, zoals China heeft gedaan, en de uitbraak bijna tot het einde kunt brengen, dan kunnen er nog 'onzichtbare infecties' rondlopen."
Deze mensen, die waarschijnlijk niet eens weten dat ze besmettelijk zijn, kunnen een nieuw superspread-event veroorzaken. Vooral op markten kan zo'n massale besmettingsgolf gebeuren. "Dat is eigenlijk een kleine brandhaard, die al bestond, maar weer oplaait." Dit soort situaties kunnen we volgens de epidemioloog in de toekomst vaker verwachten.
Hoe reageert de Chinese overheid?
Enkele tienduizenden bewoners van getroffen wijken in Beijing zijn onder lockdown geplaatst. Diverse versoepelingen in de hoofdstad zijn per direct teruggedraaid.
"Dat betekent dat in diverse buurten de temperatuurchecks bij de ingang van appartementencomplexen terug zijn", zegt China-correspondent Den Daas. "De laagste groepen van de basisschool zouden eigenlijk vandaag weer naar school gaan, maar dat ging niet door."
Maaltijdbezorgdiensten draaien opnieuw overuren en op grote schaal wordt bron- en contactonderzoek uitgevoerd. "Letterlijk tienduizenden mensen in de stad helpen bij de uitvoer ervan", zegt Baidjoe over die operatie.
Dat het bestuur van de regerende communistische partij de uitbraak zeer serieus neemt, is volgens Den Daas een understatement. "Peking is niet zoals Wuhan in volledige lockdown geweest, maar de strenge maatregelen waren nog maar net versoepeld. En die worden nu deels teruggedraaid: iedereen weet dat, juist in de hoofdstad, de partijtop over de schouder meekijkt."
