Oud malariamedicijn definitief uit beeld als coronamedicijn
De kansen dat het oude malariamedicijn hydroxychloroquine een rol kan spelen bij de behandeling van covid-19 lijken verkeken. Na twee weken waarin er veel te doen was om het middel is nu het grootste lopende onderzoek ernaar stilgelegd. Dat gebeurde omdat uit de voorlopige resultaten ervan geen enkel voordeel blijkt voor patiënten die hydroxychloroquine krijgen.
In het onderzoek waaraan 175 Britse ziekenhuizen meedoen, kregen ruim 1500 corona-patiënten hydroxychloroquine. Ruim 3100 andere kregen standaardzorg. Het ging in alle gevallen om patiënten op verpleegafdelingen en ze werden willekeurig over beide groepen verdeeld.
"Er was geen significant verschil op het primaire eindpunt van sterfte binnen 28 dagen", schrijven de beide hoofdonderzoekers Peter Horby en Martin Landray in een verklaring. Daarin zeggen ze verder dat ze per direct stoppen met hun onderzoek naar hydroxychloroquine als middel om covid-19 te behandelen.
"Er is ook geen bewijs gevonden voor gunstige effecten op de ligduur of andere uitkomsten", aldus de onderzoekers. "Deze data sluiten overtuigend elk betekenisvol effect uit van hydroxychloroquine op de sterfte van patiënten die met covid-19 zijn opgenomen in het ziekenhuis."
Nederlandse behandeladvies
Hydroxychloroquine en het verwante chloroquine zijn wereldwijd gebruikt bij de behandeling van covid-19-patiënten. Dat gebeurde ondanks het gebrek aan bewijs voor de werkzaamheid van de middelen en de zorgen over de soms ernstige bijwerkingen.
Die bleken overigens niet uit deze RECOVERY Trial, maar eerder wel bij enkele andere onderzoeken.
Ook in Nederland waren chloroquine en hydroxychloroquine geruime tijd opgenomen in het behandeladvies voor covid-19-patiënten. Matig-ernstig en ernstig zieke patiënten konden de middelen in het ziekenhuis en onder strikte medische controle op experimentele basis krijgen. Voorwaarde daarbij was wel dat zij of hun familie daarvoor expliciet toestemming gaven.
Sinds 1 mei zijn beide middelen uit het behandeladvies verwijderd.
Teruggetrokken artikelen
Afgelopen week werd een artikel teruggetrokken dat was gepubliceerd door het wetenschappelijke toptijdschrift The Lancet. Op basis van gegevens van 96.000 patiënten in meer dan zeshonderd ziekenhuizen op zes continenten stelden de auteurs dat covid-19-patiënten die hydroxychloroquine krijgen bijna de helft meer kans heeft om te overlijden dan patiënten dat het middel niet krijgen.
Op grond van deze studie staakte de WHO een internationaal onderzoek naar het effect van hydroxychloroquine, net als de Franse, Engelse en Australische overheden.
Na een storm van kritiek van wetenschappers uit de hele wereld (onder omdat de data te mooi waren om waar te zijn) werd het artikel door het merendeel van de auteurs ingetrokken. Ze bleken de data die geanalyseerd waren door het bedrijfje Surgisphere zelf niet te kennen. De onderzoekers waren ook niet in staat om de beschikking te krijgen over de ruwe data. om die zelf te verifiëren.
In het radioprogramma Nieuws en Co leverde Marc Bonten, hoogleraar medische microbiologie aan het UMC Utrecht, felle kritiek op de auteurs van de ingetrokken Lancet-studie. "Dit is fraude en hoort niet thuisin de wetenschap." Dezelfde auteurs trokken ook nog een tweede studie terug die was verschenen in de New England Journal of Medicine, een ander toptijdschrift.
UMC Utrecht
Het UMC Utrecht leidt ook een onderzoek naar de behandeling van covid-19-patiënten met chloroquine of hydroxychloroquine. Over het lot van die ARCHAIC Trial wordt morgen door alle betrokkenen een besluit genomen.
Hetzelfde UMC Utrecht neemt met centra uit dertien andere landen deel aan de internationale REMAP-CAP Trial. Daarin wordt onder meer onderzocht of covid-19- patiënten met een ernstige longontsteking baat hebben bij chloroquine of hydroxychloroquine.
Over de voortgang van dit onderzoek wordt later deze week na internationaal overleg besloten.
