DNB: diepe economische crisis, maar blijf investeren in bouw en vergroening

De economie krijgt ongekend harde klappen door de coronapandemie en loopt omvangrijke economische schade op. Een diepe recessie is onontkoombaar, meldt De Nederlandsche Bank (DNB).

De economie krimpt dit jaar naar verwachting met 6,4 procent, een historisch dieptepunt en dubbel zo veel als tijdens de kredietcrisis in 2009. In een klap is de economie vijf jaar teruggezet, becijfert DNB in het halfjaarlijkse rapport Economische Ontwikkelingen en Vooruitzichten.

De schok van de lockdown in hele sectoren heeft grote gevolgen voor de bestedingen. Er is minder vertrouwen, meer onzekerheid en inkomensverlies. Halverwege het jaar begint een langzaam maar gestaag herstel. Dat leidt tot een bescheiden groei volgend jaar en in 2022, maar dat is niet genoeg om de krimp ongedaan te maken.

De werkloosheid neemt de komende tijd sterk toe en komt volgend jaar uit op 7,3 procent. Dat zijn meer dan 700.000 werklozen, twee keer zoveel als nu. Veel van hen zijn flexwerkers en zzp'ers. In 2022 volgt weer een daling naar 5,7 procent.

De huizenprijzen zullen de komende twee jaar met zo'n 5 procent dalen, verwacht DNB. De bank gaat vooralsnog niet uit van een crisis op de huizenmarkt of een financiële crisis. De coronacrisis heeft wel impact op de banken.

DNB benadrukt dat de economische raming met met veel onzekerheden is omgeven.

Bouw en groen

De bank heeft aan de hand van de ramingen ook beleidsadviezen voor de Nederlandse overheid. Zo moet het kabinet doorgaan met meer publieke investeringen. Er nu mee stoppen of een pas op de plaats maken zou verkeerd zijn. De lage rente maakt de financiering ook gemakkelijk.

Volgens DNB is het zaak voor de overheid om de bouwproductie op peil te houden en ervoor te zorgen dat de bouw en het aanbod van huizen niet stokt. Dat is goed voor de woningmarkt en stimuleert de economie. De bouw heeft al een knauw gekregen door de stikstof- en pfas-problematiek en mag door de crisis niet nog verder achterop raken

DNB pleit er ook voor om verduurzaming en vergroening niet op de lange baan te schuiven, maar juist naar voren te halen. De tijd is extra rijp voor maatregelen, gezien de lage energieprijzen en de lage rente.

Mild en zwaar

De economen van de centrale bank hebben naast het meest waarschijnlijke scenario ook een mild scenario en een zwaar scenario uitgerekend. Daarbij is gekeken is naar de ontwikkeling van de pandemie, de duur van de lockdown en contactbeperkende maatregelen. In de scenario's is ook gekeken naar de overheidsreacties op corona, de kracht van het herstel van de economie en de omvang van de aangerichte schade.

In het milde scenario krimpt de economie met 3,4 procent en herstelt die volgend jaar en in 2022. Verder dalen de bestedingen van consumenten en bedrijven dit jaar met respectievelijk 4,6 en 10,5 procent. De huizenprijzen blijven op peil, en de EMU-schuld (Rijk, lokale overheden en sociale fondsen) stijgt maar licht.

In het zware scenario is de economische krimp maar liefst 11,8 procent, en dalen de bestedingen van consumenten met 15,5 procent en die van bedrijven met 26,2 procent. Op de woningmarkt zullen de huizenprijzen volgend jaar en 2022 dalen met opgeteld meer dan 10 procent.

DNB benadrukt dat het basisscenario niet een soort gemiddelde is of dat het milde en zware scenario een boven- en ondergrens vormen.