YouTube blokkeert Russische homofobe campagnevideo

• Iris de Graaf

  redacteur Buitenland

De publicatie van een video getiteld 'Waarom de grondwetswijzigingen in Rusland belangrijk zijn' zorgt voor woedende reacties in Rusland. Volgens LHBT-organisatie Stimoel zet de video aan tot haat en vijandigheid tegen een groep mensen op grond van hun seksualiteit, en is het openlijk discriminerend. YouTube heeft de video inmiddels verwijderd vanwege haatzaaiing en het schenden van de richtlijnen van het platform.

De video, die op het Russische Facebook Vkontakte nog te zien is, is onderdeel van een campagne om mensen aan te sporen te gaan stemmen over nieuwe grondwetswijzigingen die afgelopen maart werden goedgekeurd door het Russisch parlement. Met de wijzigingen kan Poetin in theorie tot 2036 aan de macht blijven, maar het gaat ook over aanpassingen in andere wetten, waarbij meer conservatieve waarden centraal staan.

Russen zouden eigenlijk 22 april gaan stemmen, maar dat werd door de coronacrisis uitgesteld. Poetin zei eerder deze week dat er op 1 juli 2020 gestemd zal worden. De omstreden video verscheen niet lang na die bekendmaking.

Twee papa's

Te zien is hoe een kind in een weeshuis wordt opgehaald door zijn nieuwe ouders, dat een homoseksueel paar blijkt te zijn. Het jongetje gaat aan de hand van een man mee naar buiten, 'zijn nieuwe papa' en vraagt waar zijn mama is. De man wijst naar een andere man die bij de auto wacht, en zegt: 'Daar is ze dan, je nieuwe mama!'. Het kind kijkt teleurgesteld, het personeel kijkt geschrokken en loopt afkeurend weg zodra de 'nieuwe mama' een jurk tevoorschijn haalt voor het jongetje.

Een stem vraagt de kijker vervolgens: 'Wat voor soort Rusland kies jij?' en roept op om de grondwetswijzigingen te steunen. In de aftiteling wordt een van de nieuwe amendementen uitgelicht: die waarin het huwelijk gedefinieerd wordt als een verbintenis uitsluitend tussen man en vrouw.

Diverse organisaties die opkomen voor de rechten van LHBT'ers hebben klachten ingediend bij 'The Federal News Agency', de organisatie die de video publiceerde. Dit agentschap is verbonden aan 'The Internet Research Agency', beter bekend als een trollenfabriek in St. Petersburg onder leiding van Jevgeni Prigozjin, een horecamagnaat die nauwe banden heeft met president Poetin.

Online reacties

"Ik begrijp niet hoe het in 2020 mogelijk is om homoseksualiteit op zo'n manier te demoniseren en het bijna gelijk te stellen aan pedofilie", schrijft Ksenia Doekalis, een bekende Russische influencer op Instagram in een post waarin ze de video deelt. Ze roept op om de video massaal te boycotten. Andere influencers delen de video ook op Instagram, Twitter en Vkontakte.

"Deze video is een misdaad", is te lezen in de duizenden comments onder de post van Doekalis. En: "Dit is precies de reden waarom we tegen de grondwetswijzigingen van Poetin moeten gaan stemmen". Maar ook: "De video is misschien niet zo handig, maar onze traditionele en nationale waarden moeten worden gepromoot."

De Federal News Agency heeft zelf inmiddels ook gereageerd. In hun verklaring benadrukken ze dat ze achter de video staan, en achter het vastleggen van traditionele familierelaties in Russische wetten.

Ook verwijt het bedrijf westerse samenlevingen van het verspreiden van homoseksuele propaganda, waarmee ze kinderen zouden "dwingen zich te verminken door perverse onomkeerbare geslachtsveranderende operaties".

Mensenrechten

De LHBT-organisaties beroepen ze zich op Artikel 19 van de Russische grondwet, dat blijft bestaan met de nieuwe wijzigingen, en de gelijkheid van mensenrechten garandeert. Daarnaast verbiedt het elke vorm van beperking van de rechten van burgers. De organisaties hebben Rozkomnadzor, de Russische mediawaakhond, opgeroepen de video te blokkeren op grond van discriminatie en haatzaaien. Rozkomnadzor heeft tot nu toe nog niets geblokkeerd.

Opvallend is dat de acteur die de 'moederrol' speelt in de video, Aleksandr Filimonenko, van plan zegt te zijn tegen de grondwetswijzigingen te stemmen. Dat doet hij wel vooral omdat hij woedend is over het strenge optreden van de politie en de hoge boetes die worden uitgedeeld tijdens de coronacrisis in Rusland. Over zijn rol in de video laat hij alleen weten het plot niet te hebben gekend, maar dat hij niemand wilde beledigen.