Bedrijven willen stuwmeer aan vakantiedagen voorkomen
De zomervakantie komt eraan, maar niet alle Nederlanders nemen vanwege de coronacrisis hun gebruikelijke aantal vakantiedagen op. Uit een rondgang van de NOS blijkt dat bedrijven verschillend omgaan met de vakantiedagen van hun personeel. Sommige bedrijven vrezen voor werknemers die hun dagen opsparen totdat een vakantie naar het buitenland weer mogelijk is, andere hopen juist dat hun medewerkers geen vakantie opnemen omdat ze door drukte hard nodig zijn.
In Nederland is de werknemer leidend bij het inplannen van vakantie. Die geeft aan welke dagen hij of zij vrij wil, een werkgever kan dat alleen weigeren als daar een gewichtige reden toe is. Een werkgever kan nooit een werknemer dwingen tot vakantie in een bepaalde periode, maar alleen een verzoek doen. Uit een eerdere enquête van de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) blijkt dat 58 procent van de werkgevers een dergelijk verzoek heeft gedaan.
Gezondheid
Onder meer Achmea, KPN en ABN Amro melden aan de NOS dat ten opzichte van vorig jaar minder vakantiedagen worden opgenomen. "Wil een bedrijf verlof stimuleren, dan kan een baas dat niet alleen doen", zegt een woordvoerder van AWVN. "Je moet overleggen met de vakbond of ondernemingsraad en rekening houden met arbeidscontracten en cao's."
Sommige bedrijven willen verlof stimuleren, niet alleen om een stuwmeer aan vakantie-uren te voorkomen, maar ook om de gezondheid van de werknemers te waarborgen. Zo zegt CSU Cleaning Services: "Het feit dat men niet op vakantie kan, is voor ons niet direct een reden om het verlof in te trekken, omdat men, net als anders, rust moet nemen."
Aantrekkelijk
"Openstaande vakantiedagen drukken op de balans van een bedrijf", zegt Hermine Voûte, advocaat in arbeidsrecht. Een bedrijf moet geld reserveren voor de vakantiedagen die nog openstaan, een stuwmeer is dus onwenselijk. Daarbij denkt Voûte dat veel werkgevers ervan uitgaan dat het later in het jaar drukker wordt. Er moeten dan mensen zijn om de drukte op te vangen.
Bedrijven die het nu wat rustiger hebben of een zo'n 'urenberg' willen voorkomen, kunnen vakantie opnemen aantrekkelijk maken. Zo heeft KPN de regeling dat werknemers van 1 april tot 1 juni een dag verlof kunnen opnemen die 6 uur 'kost', terwijl je 8 uur 'krijgt'. Voor medewerkers met kinderen op de lagere school kost een dag vrij zelfs maar 4 uur. Dit heeft bij KPN geleid tot meer opname van verlof.
Bedrijven met een ondernemingsraad mogen twee dagen per jaar als een verplichte vakantiedag vaststellen. Zo ook ING, dat iedereen op 4 mei verplicht vrij liet nemen. Volgens Voûte doen bedrijven dit om het stuwmeer weg te werken.
Medewerkers van ABN Amro moeten overgebleven vakantiedagen opnemen voor 1 juli dit jaar. Bij ING kunnen reeds geboekte vakantie-uren niet zomaar worden ingetrokken en de bank vraagt medewerkers om te kijken of voor 15 juni in ieder geval vijf dagen kunnen worden opgenomen. Voûte: "Dit morele appèl zie je nu wel vaker. Mijn ervaring is dat de meeste mensen hier gehoor aan geven. Vakantie heeft ook een 'recuperatiefunctie', het is bedoeld om bij te komen. Dat geldt ook nu."
Drukte
Bij PostNL is het omgekeerde aan de hand. De vervaldatum voor wettelijke verlofuren heeft het postbedrijf uitgesteld van 2019 naar 1 december 2020. Voûte: "Waar wettelijke vakantiedagen in een normale situatie na zes maanden vervallen, kiest PostNL voor uitstel zodat mensen juist niet hun vakantiedagen opnemen. PostNL heeft het heel druk nu en wil dat hun medewerkers doorwerken, maar niet hun vakantiedagen kwijt zijn." Dit soort afspraken moeten met de vakbond worden gemaakt. Volgens FNV reageerden medewerkers positief.
Bij KLM is met de vakbond afgesproken dat het verlof dat medewerkers opbouwen in de afgelopen drie maanden ook moeten worden opgenomen in deze periode. Voûte: "Zoiets heb ik nog nooit gezien. In beginsel bepaalt de werknemer wanneer hij/zij vakantie neemt. Maar dit zijn andere tijden en de regels worden opgerekt."
Welke rechten heb je als werknemer in coronatijd? Nieuwsuur zocht dat eerder uit:
