Miljoenen aan contant geld hoopt zich bij criminelen op door coronacrisis
Criminelen die nog inkomsten hebben, lopen tegen problemen aan bij het witwassen en verplaatsen van geld door de coronacrisis. Veel bedrijven die ze normaal als dekmantel zouden gebruiken, zoals een café, een sportschool of een nagelstudio, zijn namelijk deels of helemaal gesloten. En het ondergronds bankieren is verstoord doordat er veel minder internationaal verkeer is.
"De wereld heeft door deze crisis even op zijn grondvesten getrild", zegt Suzanne Visser, van het Anti Money Laundering Centre. Dat is een Nederlands samenwerkingsverband van opsporingsautoriteiten om witwassen tegen te gaan. "Dat heeft ook gevolgen voor criminelen, die even moeten nadenken welke weg ze gaan bewandelen. En nu verwachten we dat op bepaalde plekken cash zich gaat ophopen."
Dat heeft ook voordelen, denkt Visser. Want doordat criminelen zich gedwongen voelen om ongebruikelijke routes te bewandelen, vallen ze eerder op en zijn ze soms makkelijker te pakken.
Miljoenen contant geld gevonden
Dat merkt de politie nu al. Woensdag was het weer raak: de politie hield in Rotterdam een man op straat aan met meer dan een half miljoen euro contant geld in een boodschappentas. Eerder deze week vond de politie in een woning in Amsterdam 2,4 miljoen euro in bankbiljetten en begin deze maand zelfs 12,5 miljoen euro contant in een verborgen ruimte in een huis in Eindhoven. Crimineel geld, denkt de politie, dat zich nu sneller ophoopt bij bijvoorbeeld internationale drugsorganisaties omdat hun gebruikelijke netwerk ontregeld is.
"Zij maken gebruik van bankiers voor de onderwereld", zegt Jeroen Poelert, plaatsvervangend hoofd van de landelijke recherche. Die hebben een wereldwijd netwerk waarin ze heel makkelijk internationaal geld kunnen 'overmaken'.
"Dat is eigenlijk een eeuwenoud systeem waarin ze op basis van vertrouwen internationaal geld kunnen overboeken", legt Poelert uit. Criminelen misbruiken dat systeem.
Misdaadondernemers hebben nu een probleem.
"Stel dat je in Nederland nu een miljoen euro cash hebt, en je zou dat graag in Brazilië hebben, dan neem je contact op met een ondergrondse bankier hier in Nederland. Je maakt afspraken, je moet flink betalen aan provisie. Maar hij kan er voor zorgen dat er de volgende dag in cash, in lokale valuta of welke valuta je maar wil, in Brazilië wordt uitgekeerd."
Dat wil niet zeggen dat de cash in Nederland direct die kant op is gegaan, maar er vinden wel voortdurend onderling verrekeningen plaats. Poelert: "Zij zorgen ervoor dat in verschillende landen voldoende cash aanwezig is om deze rol van ondergrondse bankier voor de georganiseerde criminaliteit te kunnen vervullen."
Daarvoor moeten er dus wel regelmatig grote hoeveelheden cash geld verplaatst worden, maar dat is door de coronacrisis een stuk ingewikkelder geworden. Er zijn lockdowns, er kan minder internationaal gereisd worden en handelsstromen zijn minder: "De infrastructuur van de ondergrondse bankiers is verstoord."
"De misdaadondernemers hebben nu een probleem. Dit kunnen ze zelf niet regelen", zegt Poelert. "Er komen nog steeds drugs binnen en er wordt nog steeds geproduceerd en verkocht. Dat levert nog steeds cash geld op, maar ze kunnen dat minder makkelijk internationaal uitgeven."
Waarschuwing aan legitieme ondernemers
En dus moeten criminelen andere routes zien te vinden, en meer risico's nemen. Dat betekent dat ze eerder zelf met cash gaan slepen. In boodschappentassen of verstopt in geheime vakjes in de auto die alleen zijn te openen door een combinatie van knoppen op het dashboard in te drukken. Bij inspecties langs de snelweg vindt de politie de laatste tijd regelmatig sommen contant geld in auto's.
Het betekent ook dat ze nieuwe routes zullen zoeken om geld te verplaatsen en wit te wassen. Daarbij kunnen ze ondernemers in de bovenwereld, die door de coronacrisis klem zitten en geen geld hebben, het criminele circuit in trekken. "Legitieme bedrijven zijn misschien nu iets kwetsbaarder", aldus Poelert. Hij waarschuwt ondernemers om op te passen.
