Akkoord over gebruik noodfonds voor medische kosten corona
Er staat een pot met 240 miljard euro klaar voor de eurolanden om de medische kosten van de coronacrisis te kunnen betalen. De ministers van Financiën zijn het vandaag eens geworden over de voorwaarden.
Minister Hoekstra is tevreden, vertelde hij na afloop van het beraad. Hij heeft de verzekering dat alleen medische kosten uit het ESM-noodfonds (Europees Stabilisatie Mechanisme) betaald zullen worden. "Het gaat om geld voor mondkapjes, het ontwikkelen van vaccins, noodbedden en preventiemaatregelen. Dat valt er allemaal onder."
Nederland heeft zich steeds verzet tegen een ruimere interpretatie waardoor ook economische kosten uit het ESM vergoed zouden kunnen worden. Hoekstra: "De kosten van het sluiten van winkels of voor inkomensondersteuning kunnen hier niet uit worden betaald. Daar zijn andere mogelijkheden voor."
Nederland kreeg bij het verzet tegen al te ruime criteria steun van een aantal andere, vooral Noord-Europese lidstaten. "Het fundamentele punt voor Nederland was altijd dat er geen economische kosten op deze manier betaald moesten worden, alleen de medische zaken."
'Genoeg sloten op de deur'
Uiteindelijk zal het bestuur van het ESM beslissen waar wel en waar geen geld aan wordt uitgegeven. "De richtlijnen zijn helder, maar er blijft natuurlijk een grijs gebied. Elk project wordt getoetst en als we het er niet mee eens zijn, heeft Nederland de mogelijkheid om een veto uit te spreken." Volgens de minister zitten er genoeg sloten op de deur om ervoor te zorgen dat er niet alsnog geld naar projecten gaat waar het niet voor is bedoeld.
Welke landen gebruik gaan maken van het geld is nog onduidelijk. In Italië, een van de landen die recht hebben op het geld, is politieke verdeeldheid over de vraag of het land wél of niet een beroep op het ESM moet doen. Sommige Italiaanse politici vrezen dat elke ESM-euro die wordt uitgegeven streng wordt gecontroleerd door een team van Europese experts dat naar Rome komt om in de boeken te snuffelen. Volgens Hoekstra is die angst ongegrond. ,,Er komen niet zoals bij de Griekse crisis controleurs die gaan toezien op hoe het geld precies wordt besteed."
Nederland zal geen gebruik maken van het fonds, hoewel het daar recht op heeft. "Het is goedkoper om zelf geld te lenen op de kapitaalmarkten. Dat doe ik dan liever", aldus Hoekstra.
Er komt nog meer
De 240 miljard euro is het eerste grote steunpakket dat nu door de ministers is goedgekeurd. Het maakt onderdeel uit van een groter geheel, waarbij samen met de Europese Commissie tot 540 miljard euro is vrijgemaakt.
In Brussel wordt nu nog gesproken over een herstelfonds. Daar zou volgens berekeningen tussen de 1000 en 1500 miljard euro voor nodig zijn. Nederland vindt die schattingen aan de hoge kant en wil eerst zien waar dat geld aan uitgegeven gaat worden. In kringen van het kabinet wordt gezegd dat 500 miljard euro voor dat herstelfonds al veel is. De verwachting is dat de Europese Commissie eind deze maand met een plan komt voor het herstelfonds. Daar moeten de Europese leiders zich vervolgens over uitspreken.
