De Achterhoek zoekt een oplossing voor de droogte: 'Het water is bijna op'
Enkele flinke regenbuien, de afgelopen dagen, hebben het beeld niet veranderd. In de Achterhoek is het alweer kurkdroog.
Er wordt gesproeid en het waterschap pompt zelfs water uit een riviertje verderop. Maar de ingrepen hebben vooralsnog nauwelijks effect. Sloten staan droog, het stof waait hoog op bij het bewerken van het land en overval zijn droge plekken te zien. De roep om drastische maatregelen neemt toe.
"Begin februari waren onze emmers vol. Overal was water. En nu? Nu is het bijna op", zegt dijkgraaf Hein Pieper van Waterschap Rijn en IJssel bij Omroep Gelderland.
"Het gebied wordt droger en droger", stelt ook melkveehouder Benno Rondeel in Hengelo (Gelderland). "Vorig jaar was het net alsof je hier in Afrika was. Nu zijn er nog steeds bruine vlekken. Je kunt dus zien dat mijn weides zich niet herstellen gedurende de wintermaanden."
5,4 miljoen kuub water
De boeren en het waterschap kijken naar waterleidingbedrijf Vitens. Dat pompt per jaar 5,4 miljoen kuub water op in het gebied, om zo'n 100.000 inwoners van drinkwater te voorzien.
"Als ik dorst heb, wil ik water kunnen drinken. Maar ik vraag me af of dit gebied het nog aankan dat Vitens hier zo veel water oppompt", zegt veehouder Rondeel.
Bedrijf in nood
Het waterbedrijf reageert met begrip, maar ziet geen eenvoudige oplossing. "Als je naar de Achterhoek kijkt, gebruiken wij slechts 6 procent van het beschikbare water", stelt directeur Jelle Hannema van Vitens. "Ruim 60 procent van het beschikbare water 'verdwijnt' door verdamping in de natuur. Dan heb je ook nog beregening door boeren. En de industrie die water nodig heeft."
Hannema zegt begrip te hebben voor de boeren. "Ze zien hun bedrijf in nood nu het watersysteem zijn grenzen bereikt. Maar op korte termijn heb ik geen oplossing. We zitten midden in de klimaatverandering. Met meer extreem weer en een hoger waterverbruik."
Vitens onderzoekt wel of het water elders opgepompt kan worden. "Maar dan vraag je nogal wat van ons. We willen wel een nieuwe verdeling maken van pompstations, maar dat betekent dat we hier een pompstation weghalen. Dat kost geld. En elders moeten we iets nieuws opbouwen. Ook dat kost geld. Die rekening komt uiteindelijk terecht bij de klant", zegt Hannema. "Als er een goed verhaal op tafel ligt, dan willen wij best verplaatsen. Maar dat is echt niet op korte termijn geregeld."
Over je eigen schaduw heen stappen
"Een nieuwe waterwinlocatie, daar ga je niet zomaar naartoe", zegt ook gedeputeerde Peter van 't Hoog van de provincie Gelderland. "Bij het verlenen van de vergunning kijk je of het kan. En hier kon het."
De provincie probeert nu boeren, waterschap, politiek en het waterleidingbedrijf om de tafel te krijgen, om zo tot een oplossing te komen. "Wat duidelijk is: iedereen moet over zijn eigen schaduw heen stappen als we straks inderdaad nog willen beschikken over water", zegt Van 't Hoog.
Agrariër Rondeel blijft bezorgd. "Ik snap ook dat wij het samen moeten doen. En dat ook wij onze bedrijfsvoering tegen het licht moeten houden. Maar ik weet niet of mijn zoon - die ons bedrijf wil overnemen - straks nog met plezier een boerderij kan runnen."
