Zoom verliest universiteiten na problemen met privacy en beveiliging

Steeds meer universiteiten verbieden het gebruik van de videoconferentie-app Zoom. Deze week besloot de Universiteit van Antwerpen om de app in de ban te doen en ook meerdere Nederlandse universiteiten zien af van het gebruik ervan.

De Antwerpse universiteit vindt Zoom niet veilig genoeg, nadat bekend was geworden dat via de app computers zijn gehackt en wachtwoorden zijn gestolen. De app wordt van alle universiteitscomputers verwijderd. Dat betekent dat er ook geen college meer kan worden gegeven via Zoom.

In Nederland verliest Zoom ook gebruikers onder universiteiten. Uit een inventarisatie van de NOS blijkt dat steeds meer instellingen zoeken naar alternatieven. Van de acht universiteiten die de NOS heeft gesproken, zegt de helft geen vertrouwen meer te hebben in Zoom.

Volgens de Vereniging van Universiteiten is er geen beleid op het gebruik van apps voor videoconferenties; de universiteiten moeten zelf een risico-afweging maken.

De Rijksuniversiteit Groningen staat het gebruik van Zoom onder studenten en docenten niet toe vanwege de privacy-issues. De Technische Universiteit Eindhoven heeft het gebruik van de app stopgezet.

De Universiteit Utrecht wil Zoom niet verbieden, maar raadt het gebruik wel ten zeerste af. "We verbieden het niet, omdat dat problemen kan veroorzaken bij de doorgang van het onderwijs", zegt een woordvoerder. "We gedogen het nu nog, maar we beraden er ons nog op of we het in de toekomst wel kunnen verbieden."

De Tilburg University gebruikt Zoom, maar alleen voor colleges en niet voor vergaderingen. En ook de Maastricht University werkt nog met Zoom. "We hebben de applicatie zodanig ingesteld dat het wat ons betreft qua veiligheid en privacy in orde is", zegt een woordvoerder. "Niet alleen aan de technische kant, we hebben iedereen ook een gebruikersprotocol afgegeven."

De Limburgse universiteit kreeg begin dit jaar te maken met een grote hack. Systemen lagen daardoor weken plat. Om die reden zijn ze in Maastricht nu extra alert. "We zijn echt niet lichtvaardig omgegaan met wat ons in het verleden is overkomen. We hebben vertrouwen in de manier waarop wij Zoom nu gebruiken."

'Houden het goed in de gaten'

Bij de Erasmus Universiteit behoort Zoom ook tot de opties, net als bij de Universiteit van Amsterdam. "Sommige dingen werken in Zoom heel goed, het is heel gebruiksvriendelijk", laat een woordvoerder van de UvA weten. "Maar we bieden wel alle instructies om de privacy te waarborgen. Zo kom je er alleen in met een UvA-id."

De UvA begrijpt de zorgen over het gebruik van Zoom. "Er is gezien de huidige tijd snel voor gekozen, het was plotseling nodig. Maar we houden het goed in de gaten."

'Jammer, want was gebruiksvriendelijk'

Bij de Universiteit Leiden besloten ze Zoom een jaar geleden al in de ban te doen. "Wij hadden Zoom al uitgesloten, omdat de contractvoorwaarden niet in orde leken te zijn", zegt Gerrit-Jan Zwenne, hoogleraar recht en de informatiemaatschappij. "Zoom was wel het meest gebruiksvriendelijke wat ik heb gezien qua apps. Om die reden vind ik het jammer."

Zoom omzeilt verschillende veiligheidsmaatregelen die in macOS zijn geïmplementeerd. Het installeren van de app ging daarom snel en vrijwel probleemloos. Zwenne: "Fantastisch, denk je dan. Maar is natuurlijk niet fantastisch, omdat het ten koste gaat van de veiligheid."

Volgens de hoogleraar moeten instanties daarom bij gratis apps altijd goed naar de voorwaarden kijken. "Je moet je even bedenken: wat is het verdienmodel, waar verdient men het geld mee? Ik wil niet meteen alle gratis producten diskwalificeren, maar ik vind wel dat een universiteit bij gratis producten een inspanningsplicht heeft naar studenten en docenten om goed te kijken hoe veilig het is."