Donner: meer slachtoffers kinderopvangaffaire moeten worden gecompenseerd
Ongeveer 1800 ouders zijn op een "waarschijnlijk of mogelijk vergelijkbare manier" getroffen door de kinderopvangtoeslagaffaire als 300 ouders van wie eerder werd vastgesteld dat ze benadeeld waren. Die conclusie trekt een commissie onder leiding van oud-minister Donner in haar eindrapport.
Donner adviseert de Belastingdienst de betrokken zaken stuk voor stuk verder te onderzoeken en vast te stellen of de betrokken ouders daadwerkelijk vooringenomen zijn behandeld. Als dat zo is, komen ze wat Donner betreft in principe in aanmerking voor compensatie.
Deze gevallen hebben zich afgespeeld tussen 2014 en 2016. Ook andere ouders die aannemelijk kunnen maken dat ze onderdeel zijn geweest van "groepsgewijze aanpak", moeten bij dat onderzoek worden betrokken.
Ondoenlijk vijftien jaar normale werking van de wet terug te draaien
Donner benadrukt dat er ook ouders zijn die in financiële moeilijkheden zijn gekomen door de "normale werking van de wet". Volgens de commissie betreft dat het merendeel van de gevallen waarvoor in Kamerdebatten aandacht is gevraagd. Ze zijn niet de dupe geworden van verwijtbaar handelen van de Belastingdienst, vindt de commissie, maar van hoe dingen nu eenmaal in de wet zijn geregeld.
Volgens Donner is het ondoenlijk om voor deze groep "vijftien jaar toepassing van kinderopvangregelgeving terug te draaien en over te doen".
10.000 euro per jaar
Maar hij erkent dat de toepassing van de regels voor sommigen zo hard uitpakte dat ze door een geringe tekortkoming de hele toeslag moesten terugbetalen. In zulke gevallen zouden ouders kunnen vragen "disproportionele beslissingen" te herzien als daar meer dan 10.000 euro per jaar mee was gemoeid, maar er zou ook een 'hardheidsclausule' moeten gelden.
Mensen zouden zich daarvoor moeten kunnen melden bij "herstelloketten", verspreid over het hele land. "Met de voorgestelde regeling kun je iedereen bereiken die het echt nodig heeft. Niet met een groots gebaar, maar met een gerichte, snelle inzet", zegt Donner.
Een eventuele verdergaande hardheidsregeling voor andere, oudere, gevallen kan volgens de commissie alleen als de wet wordt veranderd.
Caf11-dossier
De toeslagaffaire draait erom dat veel mensen geen toeslag kregen voor kinderopvang of die moesten terugbetalen, terwijl daar soms geen reden voor was. Een groot aantal van de betrokkenen is daardoor in financiële problemen gekomen.
Eerder concludeerde Donner dat de Belastingdienst fout zat bij zo'n 300 ouders en dat de dienst bij die groep te snel tot het oordeel fraude was gekomen. Dat ging over het zogenoemde CAF 11-dossier van het fraudeteam van de Belastingdienst. De commissie adviseerde toen deze mensen hun toeslag alsnog te betalen en bovendien schadevergoeding te bieden.
Het kabinet nam die aanbevelingen over. Korte tijd daarna trad staatssecretaris Snel in de nasleep van de toeslagaffaire af. Een groot deel van de Kamer had geen vertrouwen meer in zijn aanpak. Hij is inmiddels opgevolgd door twee nieuwe staatssecretarissen: zijn D66-partijgenoten Vijlbrief en Van Huffelen. Van Huffelen heeft de toeslagen in haar portefeuille.
