Belastingdienst zat fout bij kinderopvangtoeslag, ouders krijgen schadevergoeding
De Belastingdienst was te streng bij het beoordelen van een groep ouders die kinderopvangtoeslag had aangevraagd, en kwam te snel tot het oordeel 'fraude'. Dat bracht de gezinnen ten onrechte in grote financiële problemen, waardoor zij nu recht hebben op terugbetaling en schadevergoeding.
Dat is het oordeel van de adviescommissie onder leiding van oud-minister Donner over het zogenoemde 'CAF 11 dossier'. Dit is het dossier van het fraudeteam van de Belastingdienst over 300 gezinnen die zijn beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag.
Streng optreden
Het team werd opgericht ten tijde van de zogenoemde 'Bulgarenfraude' en moest streng optreden om nieuwe schandalen te voorkomen.
Dat veroorzaakte volgens de commissie "institutionele vooringenomenheid", dat wil zeggen een vooroordeel tegen de ouders waardoor de ambtenaren "het onderscheid tussen 'goeden' en 'kwaden'" niet meer zagen.
Als de ouders ook maar iets niet goed hadden ingevuld, door slordigheid of onwetendheid, werden zij al verdacht van fraude. Ze kregen weinig tot geen onderbouwing van die beschuldiging te horen. Daardoor konden zij zich niet verdedigen of hun gegevens verbeteren.
Maar de gezinnen raakten wel hun kinderopvangtoeslag kwijt en moesten deze ook van de voorgaande jaren terugbetalen. Dat liep voor de meesten in de duizenden euro's, waardoor de families in financiële problemen kwamen.
De belastingdienst oordeelde te snel dat er sprake van fraude was, ouders hadden zo geen kans, zegt Piet Hein Donner.
Ingrijpend voor persoonlijk leven
De commissie zegt daarover dat dat ingrijpend is geweest voor het persoonlijke leven van de ouders. "Duidelijk is dat niet kan worden volstaan met een welgemeend excuus." De ouders die geen "ernstige onregelmatigheden" verweten kan worden, krijgen alsnog hun toeslag en een schadevergoeding.
De terugbetaling en schadevergoeding voor de 300 gezinnen gaat in totaal enkele miljoenen euro's kosten. Morgen bespreekt staatssecretaris Snel het rapport in de ministerraad. De verwachting is dat het kabinet het advies in zijn geheel overneemt en nog dit jaar de bedragen uitkeert.
De commissie oordeelt overigens dat de ambtenaren "grondig", volgens de juridische regels en "met collectieve vastberadenheid" hebben gewerkt. Zij kregen ook steeds gelijk bij de rechter. Maar toch leidde dit tot een "onbehoorlijke handelwijze". De commissie komt nog met een advies hoe dit probleem in de toekomst op te lossen.
Piet Hein Donner over de cultuur van fraudebestrijding. "Alles was ineens fraude".
