Brandweer bezorgd om totaalverbod op PFAS in blusschuim

• Rob Koster

  Economieverslaggever

De Europese Commissie onderzoekt een totaalverbod op blusschuim dat PFAS bevat. Nieuwe regelgeving over de hoeveelheid PFAS die grond mag bevatten, legde de bouwsector eind vorig jaar al deels stil. Nu maakt de brandweer zich zorgen, want blusschuim bevat vaak het giftige en niet afbreekbare PFAS. Oefenlocaties van de brandweer behoren tot de meest met PFAS vervuilde grond van Nederland.

Fluor-koolstofverbindingen (PFAS) zorgen ervoor dat het schuim schuimt, beter uitvloeit en dampen onderdrukt.

Het is lange tijd bekend dat dit schuim slecht is voor het milieu, onder meer omdat het in het grondwater terechtkomt. Er wordt daarom al getest met PFAS-vrij schuim. Op het oefenterrein van een raffinaderij in de Europoort testte de Gezamenlijke Brandweer Rotterdam vorige week voor het eerst een nieuwe brandweerwagen, die zowel PFAS-houdend als PFAS-vrij blusschuim bevat.

Dit is wat de brandweer van het nieuwe blusschuim vindt:

De meeste 'gewone' branden zijn met water of blusschuim zonder PFAS-schuim te blussen. "Uitgangspunt is fluorvrij schuim waar het kan, fluorhoudend schuim waar het moet", zegt Marcel Verspeek van Brandweer Nederland.

Voor het bestrijden van grote chemische tankbranden is er nog geen goed alternatief voor blusschuim met PFAS. Als er bijvoorbeeld een grote tank in de Rotterdamse haven in brand vliegt, moet er snel geblust worden. Dat gebeurt nu met PFAS-houdend blusschuim dat een effectieve film over vlammen legt.

"Als dat niet meer gebruikt mag worden, weten we niet meer of wij hele grote branden in de Rotterdamse haven kunnen bestrijden", zegt hoofdofficier Raymond Bras van de Gezamenlijke Brandweer Rotterdam. Het gevolg is volgens Bras dat branden langer kunnen duren en verder kunnen escaleren dan nu het geval is.

Regionale brandweerkorpsen wordt verteld hoe ze kunnen overschakelen naar fluorvrij blusschuim. Dat valt nog niet mee. Materiaal moet worden vervangen en er is kennis nodig over het nieuwe blusschuim.

De brandweer van Schiphol schakelt de komende maanden al helemaal over op PFAS-vrij blusschuim. De brandweer krijgt hiervoor 13 nieuwe brandweerwagens. Waar PFAS-houdend blusschuim een film over de brandende vloeistof legt, bestaat het nieuwe schuim uit een deken van luchtbelletjes.

De brandweer op Schiphol heeft de afgelopen jaren het schuim uitgebreid getest. Volgens opleidingsofficier Alex Hagenbeek van de brandweer Schiphol is dit minstens zo effectief als het oude PFAS-schuim: "Het heeft zelfs nog wat pluspunten, het is duidelijker zichtbaar waar je geblust hebt en het blijft beter plakken aan de hete delen."

Voorbereiden op verbod

Volgende maand is er een grote conferentie in Rotterdam, waar de brandweer, adviesbureaus, grote chemische bedrijven en blusschuimfabrikanten aanwezig zijn. Nederlandse deskundigen hebben informatie aangeleverd voor een groot onderzoek, waaruit moet blijken of PFAS in blusschuim helemaal verboden kan worden. De Europese Commissie laat dat uitvoeren door het Schotse onderzoeksbureau Wood. De brandweer in Nederland vindt een totaal verbod te vroeg, maar bereidt zich er dus wel al voorzichtig op voor.