Sarah voelt zich vrij in Saudi-Arabië: 'Veranderingen voor vrouwen verbazingwekkend'

• Daisy Mohr

Minister Blok van Buitenlandse Zaken bezoekt vandaag Saudi-Arabië. Hij praat met zijn ambtgenoot Faisal en minister van Staat Jubeir, onder andere over de positie van vrouwen in het land. Terwijl vrouwenactivisten en critici van het koningshuis nog altijd een groot gevaar lopen, kunnen steeds meer vrouwen zich juist vrijer bewegen.

"De mogelijkheden voor vrouwen in ons land zijn onbegrensd", zegt de Saudische ambtenaar Sarah. Volgens haar zijn er veel veranderingen op het gebied van vrouwenrechten in het land. "De kansen die we nu krijgen, had ik eerder nooit durven dromen."

Tot voor kort waren vrouwen nauwelijks zichtbaar in het openbaar. Nu gaan de veranderingen betrekkelijk snel en dat heeft grote impact op het dagelijks leven. Zelfs in de conservatieve hoofdstad Riyad wapperen de sluiers steeds verder open en doet een enkeling haar hoofddoek zelfs af.

"Ik ben niet verplicht om een sluier te dragen", zegt Sarah. "Als ik me maar conservatief en respectvol kleed." Ze heeft in het buitenland gestudeerd, onder meer aan de Universiteit van Amsterdam. Toch besloot ze terug te keren naar Riyad, om bij te dragen aan de veranderingen in haar land. "Mijn hart heeft altijd in Saudi-Arabië gelegen. Dit is mijn thuis."

Zo ziet het leven van Sarah eruit:

Vrouwen mogen inmiddels autorijden, fietsen, werken in het openbaar en op reis zonder toestemming van hun man. Dit was voorheen uit den boze. Zo zou autorijden volgens een groepje religieuze geleerden slecht zijn voor de eierstokken en kon je het dus maar beter laten.

"Het was allemaal gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de islam," zegt Lama, een studente in Jeddah. "Een kleine groep ultra-religieuze mensen had die regels voor ons gemaakt. Maar die waren gebaseerd op een veel te strenge interpretatie van ons geloof. Ik ben ontzettend blij dat dat nu is veranderd."

Geen kritiek

Hoewel de veranderingen voor de meeste vrouwen heel goed nieuws zijn, gelden deze rechten en vrijheden niet voor alle vrouwen in Saudi-Arabië. Zo zijn er de afgelopen jaren verschillende vrouwenactivisten opgepakt of het land ontvlucht. Het land voert nog steeds de doodstraf uit en kritiek op de machthebbers wordt niet getolereerd.

Het is daarom ook moeilijk om vrouwenactivisten of kritische journalisten te spreken. Terwijl zij een aantal jaar geleden nog bereid waren hun verhaal te doen, durven zij dat nu niet meer, of kunnen ze dat niet meer. Zolang je je bij de massa voegt, kun je enthousiast zijn over de hervormingen, als je maar niet kritisch over politiek praat.

Mannen en vrouwen gescheiden

Ook al mogen mannen en vrouwen nu op steeds meer plekken in dezelfde ruimte zijn, het is lang niet overal vanzelfsprekend. In Riyad hebben veel restaurants nog een aparte ingang voor mannen en vrouwen en zijn de mannen- en vrouwenruimtes met gordijntjes afgeschermd. In andere cafés zie je houten schotten om de mannen van de vrouwen te scheiden.

Toch zien de meeste vrouwen dit niet als een beperking, zegt Hind in een make-up winkel in Riyadh. "Het gaat om respect. We moeten respect houden voor de mannen om ons heen en deze veranderingen samen ervaren", legt ze uit. "Ik ben blij met de veranderingen, maar het moet niet te gek worden. Wij willen vasthouden aan onze cultuur en we willen de sharia behouden."