Wielerland Colombia bloeit volop: ‘De fiets is een sociaal bindmiddel’

• Gijs Uilenbroek

Maarten Ducrot wist niet wat hem overkwam. Het was halverwege de jaren tachtig en hij fietste in Colombia piepend en krakend een veel te zware berg op. Het publiek langs de kant juichte hem toe. Dat hielp, tijdens die helse 42 kilometer naar de top.

De ogen van de toeschouwers waren echter niet alleen gericht op die zwoegende wielrenner, maar ook op wat hij bij zich droeg. "Tijdens de klim jatten de mensen al m'n eten en bidons", vertelt Ducrot, nu NOS-wielercommentator. "Ik moest zonder eten en drinken door naar boven. Ik ging helemaal kapot."

Reisadvies

Toen hij eind vorig jaar werd uitgenodigd om opnieuw naar Colombia te gaan, was hij dus niet direct overtuigd. Ducrot kon er deelnemen aan de 'Gran Fondo Nairo Quintana', een door de naamgever georganiseerde toertocht.

Met de ervaringen van ruim dertig jaar geleden nog altijd in het achterhoofd dacht Ducrot ook aan de bekende beelden van de drugsoorlog. Ook las hij het reisadvies van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken: negatief, voor een behoorlijk deel van het land.

Maar Ducrot ging, ondanks zijn bedenkingen. Hij was er tien dagen en werd betoverd. "Colombia is een prachtig mooi land. Het heeft me enorm verrast hoe leuk en lief het er allemaal is."

In Colombia wordt deze week de Tour Colombia verreden. Verslaggever Han Kock was erbij en registreerde hoezeer wielrennen leeft in het Zuid-Amerikaanse land.

"Door de vrede in Colombia, hoe fragiel ook, heerst er nu een heel andere vibe dan toen ik er voor het eerst was", zegt Ducrot, refererend aan het vredesakkoord dat in 2016 werd gesloten door de Colombiaanse regering en de voormalige rebellengroep FARC.

Autoloze zondag

De wielersport speelt in dat proces van voorzichtige wederopbouw een grote rol. "De fiets is een sociaal bindmiddel. Wielrennen is mateloos populair, door de opkomst van Quintana en de Tourzege van Egan Bernal vorig jaar."

"In de hoofdstad Bogota is er bijvoorbeeld elke week een autoloze zondag. Dan gaan mensen de weg op. Alles en iedereen doet mee: gewone fietsen, elektrische fietsen... noem maar op", aldus Ducrot.

De populariteit van de fiets is ook te danken aan de geweldige generatie renners die Colombia de laatste jaren heeft voortgebracht. Naast Bernal en Quintana (voormalig winnaar van de Giro d'Italia en de Vuelta a España) zijn er bijvoorbeeld ook nog Rigoberto Urán en sprinter Fernando Gaviria.

"Colombia is momenteel een van de toplanden in het wielrennen", stelt Ducrot. "Er is veel wetenschappelijke kennis en ervaring die terugvoert tot de succesvolle renner Lucho Herrera in de jaren tachtig."

"Jonge talenten krijgen al die informatie aangereikt, zodat ze zich in hun eigen gebied kunnen ontwikkelen. Colombianen organiseren zich op regionaal niveau, want de afstanden tussen verschillende steden en gebieden zijn soms nauwelijks te overbruggen."

"Alle oud-profs bemoeien zich met de opleiding van talent", vervolgt Ducrot. "Bernal is opgepikt door dorpsgenoot Fabio Rodríguez. Deze oud-renner had een MTB-school en organiseerde fietsfestivals voor de jeugd."

"Colombianen denken: wij zijn er om elkaar te helpen. Door die collectieve insteek is de groei van de laatste jaren mogelijk geweest. Ter vergelijking: in West-Europa zijn we vooral concurrenten. Onze talenten willen elkaar niet helpen, maar juist aftroeven."

Quintana predikt liefde

De toertocht waaraan Ducrot deelnam, begon in het geboortedorp van Quintana: Villa de Leyva. Aan de vooravond van zijn Gran Fondo betrad de renner van Arkéa-Samsic een podium op het pleintje bij zijn oude school.

"Ik wist niet wat ik zag. Quintana stond daar vurig de liefde voor Colombia te prediken. Zo kende ik hem helemaal niet. De mensen om me heen werden gek, ze stonden zelfs te huilen", zegt Ducrot.

"Quintana riep: 'In plaats van de drugsbazen zijn wij, de sterren van het wielrennen, de nieuwe capo's van onze dorpen.' Hij zet zich ook in voor maatschappelijke projecten, zoals de strijd tegen huiselijk geweld en een equivalent van de MeToo-beweging. Mede daarom is Quintana in Colombia voorlopig nog groter dan Bernal."

Tour Colombia

Zonder Quintana, maar met Bernal werd deze week de Tour Colombia verreden. De koers in de huidige vorm staat pas sinds 2018 op het programma als opvolger van de Ronde van Colombia die al in de jaren vijftig duizenden Colombianen op de been bracht.

"Het is niet de belangrijkste wedstrijd, maar met Tourwinnaar Bernal en Girowinnaar Richard Carapaz doen er grote namen mee", zegt Ducrot.

"De nieuwe ronde is vooral een Colombiaans initiatief. Het past binnen de recente ontwikkeling van het Colombiaanse wielrennen. Er is nieuw elan, het land bloeit op."

Meer over wielerland Colombia? In de 'Crotcast', de podcast van Maarten Ducrot en NOS-verslaggever Steven Dalebout, vertelt Ducrot uitgebreid over zijn reis naar het Zuid-Amerikaanse land. De podcast is hier (iTunes) of hier (Spotify) te beluisteren.