De lijdensweg van dartslegende 'Barney' eindigt vanavond met groot feest in Amsterdam

• Thierry Boon

  redacteur Sport

"Weet je", zegt Raymond van Barneveld met zijn Haagse tongval. "Ik heb over een onverharde weg vol met losse stenen en flinke kuilen gereden. Ik heb het voor de mensen die na mij kwamen geasfalteerd, maar ondertussen rijd ikzelf nog wel op die onverharde weg."

In die metafoor zit eigenlijk alles. De 52-jarige Van Barneveld, die vanavond zijn afscheid krijgt, voelt zichzelf de man die darts groot maakte in Nederland. Dat klinkt wellicht een beetje arrogant, maar daarin heeft hij natuurlijk gewoon gelijk. In diezelfde zin toont hij ook zijn kwetsbaarheid.

En juist die kwetsbaarheid is de laatste jaren steeds vaker aan het licht gekomen. De tikkeltje arrogante wereldkampioen van weleer is veranderd in een oude man, gevuld met twijfel, verdriet en oud zeer.

De jonge dartsliefhebbers die sinds pakweg een jaar of drie, vier de sport volgen, zullen misschien niet begrijpen waarom diezelfde man nog altijd ongelooflijk geliefd is bij het grote publiek. Ze zullen hem - net als 'Barney' zelf - zien als een loser. Maar dat is hij niet.

Eind jaren negentig zorgt de postbode uit Den Haag er in zijn uppie voor dat miljoenen Nederlanders op televisie kijken naar 'pijltjes gooien'. Huiskamers, kantines en kroegen staan op z'n kop als Van Barneveld in 1998 voor het eerst de wereldtitel van de BDO-bond pakt.

Bekijk hieronder de aflevering van Andere Tijden Sport uit 2012 over Raymond van Barneveld. Hij gaat trouwens spullen uit zijn succesperiode veilen. Ben je benieuwd wat? Swipe dan voor een andere video.

Een jaar later is de gekte nog groter als hij zijn titel prolongeert. In korte tijd is de Hagenaar een bekende Nederlander geworden. Hij wordt door duizenden fans opgewacht op Schiphol, knipt lintjes door, krijgt bloemen naar zich vernoemd, vliegt in een F-16, traint mee met ADO Den Haag, ontwerpt zijn eigen postzegels, krijgt faxen van Koningin Beatrix, succeswensen van Marco van Basten en er worden liedjes over hem gemaakt.

Het succes biedt Van Barneveld de kans om zijn baan als postbode op te zeggen en zich volledig te gaan richten op zijn carrière als darter. Maar het succes heeft ook een keerzijde: in die tijd wil iedereen iets van wereldkampioen 'Barney'.

Een handje van Bergkamp

"Je wordt daardoor wat gereserveerder", vertelt de darter. "Waar ik vroeger nog met vrienden en familie bij het uitgaan los kon gaan op de dansvloer, wordt dat nu gefilmd."

"Dan denk ik: jongens, laat me met rust. Van Barneveld danst ook weleens. En ook ik moet gewoon naar het toilet. En als ik naar buiten moet en het regent, word ook ik nat."

Het levert Van Barneveld ook nieuwe contacten op. "Stond ik ineens op de golfbaan met Dennis Bergkamp en Wim Jonk. Dus ik geef Bergkamp een handje en zeg dat ik hem altijd al eens wilde ontmoeten. "Maar ik jou ook!", zei hij."

In zijn jaren als darter wint Van Barneveld veel prijzen. In zijn pand in Den Haag heeft hij nog veel bekers staan. Bekijk in de video hieronder wat daar nog allemaal te zien is.

Waar de Britse darters in de van oorsprong Engelse kroegsport eerst nog moeten wennen aan 'Ray Barneveld', zijn ze hem al snel dankbaar. De Nederlander boort met zijn prestaties een geheel nieuwe markt aan.

De Engelse spelers profiteren daar ook van, worden bekende gezichten in Nederland en verdienen ook hier geld met demonstraties. De sport raakt in een stroomversnelling. Zeker wanneer Van Barneveld in 2006 overstapt naar de PDC, de andere bond.

Zinderende WK-finale

Daar wordt hij op Nieuwjaarsdag 2007 voor de vijfde en laatste keer wereldkampioen door in een zinderende finale - door velen gezien als de beste ooit - af te rekenen met zijn rivaal Phil Taylor. In de maanden daarna kent Van Barneveld zijn beste periode.

In de video hieronder vertelt Van Barneveld een anekdote over hoe hij uit kansloze positie de WK-finale in 2007 alsnog wist te winnen van zijn concurrent Phil Taylor.

Daarna gaat het bergafwaarts. In 2012 wint hij nog de Grand Slam en in 2014 de Premier League. Andere grote titels blijven uit. "Weet je, een jaar zonder titel was al raar. Bij twee jaar denk je: wat is er aan de hand? En dan ga je wisselen met materiaal."

"Na het derde jaar zonder prijs maak je je serieus zorgen. En bij het vierde jaar interesseert het je geen reet meer. Daarna wordt het een lijdensweg." Je kunt stellen dat Van Barneveld slachtoffer is geworden van zijn eigen succes.

De sport is in die jaren namelijk mede dankzij hem nogal geprofessionaliseerd. Waar Van Barneveld in het verleden bij de BDO zo'n vier, vijf piekmomenten had per jaar, is darts de laatste jaren echt topsport geworden. Week in, week uit, moet er worden gepresteerd.

Voor de oude krijger, die kampt met suikerziekte, is het vele reizen en gooien niet vol te houden. De concurrentie wordt beter, Van Barneveld minder en hij glijdt van de wereldranglijst. In zijn hoofd is hij nog de grote kampioen, maar de wedstrijdformulieren vertellen hem dat hij een verliezer is.

Het vreet aan hem. Nederlaag op nederlaag, dreun na dreun. Op aanraden van zijn manager kondigt hij zijn afscheid aan. Hij wil nog één jaar vlammen, maar ook zijn afscheidsjaar wordt een teleurstelling. Al voelt hij al die tijd wel de steun van fans.

"Er waren mensen die huilend en snikkend op mijn schouders lagen. "Je gaat toch zeker niet stoppen? We kunnen niet zonder je!", zeiden ze dan. Ja, dat grijpt je aan, weet je. Maar ik heb de juiste beslissing genomen."

'Alsof Ajax degradeert'

Dat blijkt ook wel uit zijn resultaten. De laatste twee WK's verloor Van Barneveld meteen zijn eerste partij en hij degradeerde afgelopen jaar uit de Premier League.

"Je moet je voorstellen dat Ajax, PSV of Feyenoord uit de eredivisie degradeert. Dat is eigenlijk onmogelijk. Met Van Barneveld is dat precies hetzelfde verhaal. Maar het gebeurde wel...", aldus Barney.

Nu zit zijn lijdensweg erop. Na het feest vanavond is het echt klaar met de dartsloopbaan van Van Barneveld. Hij wil in de toekomst zijn eigen profteam beginnen. En weet je, de weg is in ieder geval al geasfalteerd.