Het Ziyech-vormige gat in Ajax' aanval: 'Hij draagt dat team in zijn eentje'

• Bastiaan Thuijsman

Gezocht: iemand die Ajax kan dirigeren in de topper tegen PSV. Moet beschikken over snelle voeten, openingen zien die anderen missen en de bal met veel gevoel overal kunnen neerleggen waar hij wil. Fanatiek jagen bij balverlies is een pre.

Ajax kampt met een Hakim Ziyech-vormig gat in de aanval, aan het begin van een loodzware maand. De vormgever van de Amsterdammers moet voorlopig geblesseerd toekijken en zijn afwezigheid is niet zomaar op te vangen, bleek wel tegen FC Groningen (2-1 nederlaag).

Rafael van der Vaart, zelf nog niet zo lang geleden eveneens bejubeld dirigent in de Arena, zag in het noorden bevestigd wat hij al langer - "tot in den treure" - zegt. "En velen met mij: dat Ziyech de belangrijkste en beste speler van Ajax is."

"Hij draagt dat team heel erg in zijn eentje. Als zo'n speler niet meedoet, zie je dat bepaalde automatismen ontbreken", vervolgt Van der Vaart. "Wie moet dan die bal geven? Dan krijg je dat spelers de ballen naar elkaar toe spelen van: doe jij het maar."

"Nu gingen ze met z'n allen lopen, stond eigenlijk iedereen op een rij en moest de pass van Martínez komen. En die schoot er een paar over de omheining..."

Tita Tovenaar

Van wie moet het dan komen? Erik ten Hag noemde Ziyech al zijn "Tita Tovenaar" en "echt van een andere orde". De Marokkaans international koppelt creativiteit aan hard werken, zie zijn voortrekkersrol bij het vroeg druk zetten, een bewonderenswaardige mix.

"Als hij de bal verliest, of een ander, is hij de eerste die volle bak erop gaat", constateert Van der Vaart. "Vroeger wilde hij nog weleens een wegwerpgebaar maken als hij de bal niet kreeg, maar dat doet hij niet meer."

Ziyech veroverde dit seizoen 38 ballen op de helft van de tegenstander, alleen Van de Beek blijft hem op dat vlak - net - voor met 40.

"Hij denkt niet eens na, het eerste dat hij doet is eropaf sprinten. Dat is geweldig om te zien en slaat ook over op het publiek. Dat merk je ook, hij is megapopulair geworden."

Zo'n speler is niet een op een te vervangen. "Ik zou sowieso Donny (van de Beek, red.) op tien zetten en voorin moet je keuzes gaan maken. Wie is er van Tadic, Babel en Promes het beste op rechts?"

"Ik denk dat je Promes op links, Babel in de spits en Tadic op rechts moet zetten", geeft Van der Vaart zelf het antwoord.

Ook Neres gemist

"Ik denk ook dat Neres erg gemist wordt op dit moment, dat wordt vaak onderschat. Met Babel en Promes heb je eigenlijk twee dezelfde types. In Neres had je er nog eentje die de snelheid en dribbel had om er voorbij te gaan, of met een rare actie uit het niets iets kon creëren."

De aanwezigheid van Ziyech verbloemde Ajax' aanvallende minpunten. Dat Tadic ondanks acht goals en vijftien assists in de eredivisie bezig is aan een minder seizoen - Van der Vaart: "Dat ziet iedereen" - bijvoorbeeld.

"De kwaliteit van sommige spelers wordt blootgelegd. Je ziet ineens: hé, hij is wel heel erg goed en onmisbaar. Soms is dat ook goed, je zult zien dat het tegen PSV alweer een stuk beter gaat dan in Groningen. Slechter kan ook niet."

Hé, meer kans!

"Ze vinden hun weg wel weer, maar het doet even zeer. Alle ploegen waartegen ze nu spelen zien dat hij geblesseerd is en denken toch: hé, meer kans!"

"Maar PSV is op dit moment ook een ploeg waarvan je denkt: we zijn blij dat we ze treffen. Dat is helemaal niks. Dus die wedstrijd moeten ze gewoon kunnen winnen", besluit Van der Vaart.