D66 komt met wetsvoorstel voor hulp bij voltooid leven
D66-Kamerlid Pia Dijkstra wil binnen een paar weken een wetsvoorstel indienen voor hulp aan ouderen die vinden dat hun leven voltooid is. Volgens haar biedt het onderzoek van de commissie-Van Wijngaarden, dat vanmorgen is gepresenteerd, daar voldoende aanknopingspunten voor.
De commissie concludeerde dat er ruim tienduizend 55-plussers zijn die niet ernstig ziek zijn, maar toch langere tijd een doodswens hebben. Dijkstra schrijft op Twitter dat de doelgroep van haar wetsvoorstel ouder is: het gaat haar om 75-plussers, die "met zorgvuldige hulp waardig kunnen sterven". Maar dat is volgens haar nog altijd een substantiële groep.
Het voorstel voor hulp bij 'voltooid leven' leidt tot verdeeldheid in de regeringscoalitie: de VVD twijfelt, het CDA en de ChristenUnie zijn pertinent tegen.
De ChristenUnie laat weten dat het beeld vandaag wordt doorgeprikt dat het gaat om een groep "volstrekt autonome burgers die na een geslaagd leven vooral graag regie hebben over hun eigen dood". "Het ter beschikking stellen van een zelfdodingspil zou het meest cynische antwoord zijn op de zorgen die mensen met een doodswens hebben. Dan geven we hen op, in plaats van dat we er voor hen willen zijn", zegt ChristenUnie-Kamerlid Dik-Faber.
Het CDA staat aan de kant van de ChristenUnie. Kamerlid Van der Molen zegt dat het rapport van de onderzoekscommissie bevestigt dat de groep ouderen zonder ernstige ziekte, maar met een doodswens, heel klein is. Volgens hem hebben mensen allerlei klachten waardoor ze het niet meer zien zitten, maar vinden ze niet per se dat hun leven voltooid is. "Wat het CDA betreft zou je dit rapport verkeerd lezen als er nu een voltooid leven-wet moet komen. We moeten kijken hoe we hun situatie kunnen verbeteren."
'Geen homogene groep'
De grootste regeringspartij, de VVD, worstelt met het vraagstuk. "Tien jaar geleden begon de discussie over voltooid leven met het burgerinitiatief Uit Vrije Wil: 116.000 mensen wilden, wanneer zij hun leven voltooid achtten, waardig sterven bij wet mogelijk maken. De VVD wil deze groep, met een stervenswens die niet direct medisch is, graag tegemoet komen. Maar het rapport laat zien dat het geen homogene groep is, dat een stervenswens verschillende oorzaken kan hebben", zegt Kamerlid Tellegen.
Zij laat weten dat ze het eens is met het doel van het wetsvoorstel van Dijkstra, maar dat de VVD er nog niet uit is hoe zo'n regeling eruit moet komen te zien. "Dat is complex."
GroenLinks steunt het voorstel van Dijkstra. Kamerlid Ellemeet vindt dat de onderzoekers hebben aangetoond dat er een groep mensen is die hulp wil bij zelfdoding. "Wij vinden dat de mogelijkheid er moet zijn om mensen met een duidelijke stervenswens tegemoet te komen."
PvdA-Kamerlid Ploumen maakt uit het rapport op dat er vele duizenden mensen zijn die een aanhoudende wens hebben om niet langer te leven. Ze vindt dat zij steun en goede zorg verdienen. "Maar soms ook hulp bij het sterven, als er geen enkel ander uitzicht meer is." Ploumen zegt dat het nieuwe onderzoek aanknopingspunten biedt "om als politiek verder te spreken en tot oplossingen te komen".
Verder klinken er in de oppositie veel kritische geluiden. Kamerlid Hijink van oppositiepartij SP was al nooit voorstander van een wettelijke regeling en na de presentatie van het rapport al helemaal niet meer. "Het rapport laat zien dat de doodswens van mensen afneemt als hun omstandigheden verbeteren", zegt Hijink. Hij vindt dat er het nodige aan de samenleving moet veranderen om hen tegemoet te komen. Een wet voor hulp bij voltooid leven "zou ouderen juist het gevoel kunnen geven dat ze anderen in de weg zitten en geen plek meer hebben in deze samenleving".
Sociaal isolement
De SGP vindt het met dit onderzoek in de hand "roekeloos om een voltooid leven-wet te maken. Dat zou onbegrijpelijk en onverantwoord zijn."
Oppositiepartij Denk vindt dat er ingezet moet worden op zingeving, Kamerlid Kuzu: "Deze mensen moeten uit hun sociaal isolement worden gehaald." Een wetsvoorstel Voltooid Leven ziet hij niet zitten. "Eventueel kunnen we kijken naar ruimte in de euthanasiewet." Kuzu verwijst naar de commissie-Schnabel die in 2016 concludeerde dat mensen die het gevoel hebben dat hun leven is voltooid meestal een reeks ouderdomsklachten hebben, met als gevolg een "ondraaglijk en uitzichtloos lijden". Daarmee zouden ze toch een beroep op de euthanasiewet kunnen doen.
