Muskusrat heeft in Nederland zijn langste tijd gehad

Jarenlang was de muskusrat in Nederland de grootste plaag van dijkbeheerders en boeren, maar niet meer. De noeste knager heeft z'n langste tijd gehad. De bestrijders boeken succes in het vangen van de muskusratten. Ze gaan nu door totdat ze het laatste dier uit het water hebben gehaald.

"Jaren achtereen hebben we ingezet op controleren, bestrijden en beheersen. Nu hebben alle waterschappen samen afgesproken om het aantal muskusratten terug te brengen tot nul", zegt Jelmer Krom van het Waterschap Rivierenland.

Tientallen jaren leek de muskusrat onbeheersbaar. De invasieve exoot, tot 60 cm lang en ruim anderhalve kilo zwaar, ondergroef dijken en weilanden. Waterschappen sloegen alarm over gaten en holen in belangrijke dijken. Boeren klaagden over eindeloze gangen op hun land waar de banden van hun trekkers in verdwenen. Er leek geen kruid gewassen tegen het dier, dat in een paar jaar tijd ook nog eens meer dan veertig nakomelingen op de wereld kan zetten.

Dicht op zijn huid

De omslag kwam vrij recent, met de inzet van nieuwe (vang-)technieken. Zo houden de bestrijders nu elk gevangen beest bij in een app. Een mannelijke of vrouwelijke muskusrat, een jonge of een oude muskusrat, gevangen met een klem of met een fuik, alles wordt bijgehouden. "Ik hou van cijfers. Zo kunnen we precies zien in welk gebied we het goed doen en in welk gebied we nog een stapje extra kunnen zetten", zegt Johan Goos van het Waterschap Drents Overijsselse Delta tegen RTV Oost. "De bestrijders moeten ook verplicht een dag in de week met elkaar op pad. Een kijkje in de keuken van de ander. Hierdoor leren ze van elkaar."

Het blijft niet bij handwerk, zegt zijn collega Krom van Rivierenland: "Vangkooien zijn tegenwoordig op afstand bestuurbaar. We werken ook met beeldherkenning. We zetten zelfs dna-technieken in; zo kunnen we zien of er in het water, waar je ze misschien niet meer ziet, toch muskusratten zijn. We zitten 'm heel dicht op zijn huid."

Grenscontroles

In het stroomgebied van de Vecht en de andere wateren in Drenthe en Overijssel is het aantal gevangen muskusratten vorig jaar teruggelopen tot ruim 3700. Vijf jaar geleden waren dat er nog ruim 18.000." In Rivierenland zijn nog geen cijfers over 2019 bekend, maar Krom ziet een soortgelijke trend. Ook een woordvoerster van waterschap de Stichtse Rijnlanden, dat werkt in Utrecht en Zuid-Holland, spreekt ook over "een dalende populatie".

De uitdaging is nu om ook de laatste muskusratten te vangen. "Dat wordt natuurlijk steeds moeilijker", weet Krom. Een deel van de oplossing zit volgens hem in overleg met de waterschappen in Duitsland. Veel muskusratten die in Nederland voor overlast zorgen, komen van over de grens. De Duitsers hebben nu beloofd dat ze de bestrijding ook opvoeren. De waterschappen in het grensgebied houden in elk geval extra controles.

In Nederland zelf lijkt het doel van nul muskusratten haalbaar. "In 2035 willen we muskusrat-vrij zijn", concludeert Johan Goos.