Marine laat vrouwen toe op onderzeeër, laatste mannenbastion Defensie
De marine laat per direct vrouwen toe als bemanningslid op onderzeeboten. Dat was de laatste plek binnen Defensie waar vrouwen nog niet waren toegestaan.
Vrouwen mochten al werken bij de Onderzeedienst, maar nog niet in 'varende functies'. 76 jaar geleden gingen ze voor het eerst voor Defensie werken, toen nog alleen als verpleegkundige, typiste of boekhoudster.
Reden dat vrouwen werden geweerd uit de onderzeeërs is dat er op onderzeeboten geen aparte slaapruimten, wc's en douches zijn voor mannen en vrouwen. Daarom voldeden onderzeeërs niet aan de voorwaarden die in 1982 waren opgesteld om vrouwen toe te laten op marineschepen.
Omdat NAVO-partners Australië en Canada al wel vrouwen lieten meevaren, besloot Defensie te onderzoeken of dat ook in Nederland mogelijk is. Het afgelopen jaar draaiden zes vrouwen mee op de twee actieve Nederlandse onderzeeboten, met elk een bemanning van ongeveer 54 personen. Vijf van de vrouwen blijven bij de onderzeedienst werken.
Niet meer in een handdoekje
De bemanningen van de onderzeeërs werken tegenwoordig volgens het "one-of-the-crew-concept". Dat is overgenomen van andere onderzeediensten en daarbij zijn er geen aparte voorzieningen aan boord voor vrouwen. "De bemanning wordt als geheel gelijkwaardig gezien en behandeld."
Slaapplekken en sanitair zijn daarom niet gescheiden. Wel zijn er wat extra regels afgesproken. Zo zijn er gordijnen opgehangen in de slaapruimten en zijn de douchedeuren langer gemaakt, zodat er niet overheen kan worden gekeken.
Ook is afgesproken dat bemanningsleden meer dragen dan alleen een handdoekje als ze naar de douche lopen, zegt Herman de Groot, commandant van de Onderzeedienst.
De Groot heeft zelf ook ruim twintig jaar op onderzeeërs gevaren. "Varen op een onderzeeër is alsof je met 54 man in vier grote caravans woont: privacy en leefruimte staan altijd onder druk. Mannelijke collega's waarderen de nieuwe regels dus ook."
Als een vrouw meteen een hut krijgt, is dat niet goed voor de integratie
Te grote veranderingen zouden de samenwerking ook onder druk kunnen zetten, zegt De Groot. "Het is extreem belangrijk dat bemanning hecht met elkaar samenwerkt. Alle nieuwe bemanningsleden slapen eerst jaren naast de torpedo, voordat zij een gedeelde hut krijgen. Als een vrouw dan meteen een hut krijgt, is dat niet goed voor de integratie. Vrouwen zullen dat als eerste beamen."
Over een jaar of tien krijgt Defensie nieuwe onderzeeërs, met daarop ook de mogelijkheid om voorzieningen voor mannen en vrouwen beter te scheiden. Maar volgens De Groot is daar geen behoefte aan. "Vrouwen hebben gevraagd geen speciale aanpassingen te doen, omdat ook zij het belang inzien van een geïntegreerde bemanning."
