Veel meer vertrouwelijke gesprekken van gevangenen opgenomen dan gedacht

Er blijken in gevangenissen veel meer vertrouwelijke gesprekken te zijn opgenomen tussen advocaten en hun cliënten dan in eerste instantie werd vermoed.

Vorig jaar meldde de telefoonprovider voor gevangenissen Telio dat door softwarefouten sinds 2017 zeker 3000 gesprekken onterecht waren opgenomen. Uit een vandaag verschenen onderzoeksrapport van de Commissie Telefonie voor Justitiabelen blijken dat er zeker 25.000 te zijn sinds 2013.

Minister Dekker (Rechtsbescherming) noemt in een reactie op het rapport de onterecht opgenomen gesprekken "onaanvaardbaar in het kader van een goed functionerende rechtsstaat".

Programmeerfouten

Het haperende telefoonsysteem in Nederlandse gevangenissen kwam vorig jaar aan het licht na een melding van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Een strafrechtadvocaat had gezegd dat een telefoongesprek met een cliënt in de gevangenis was opgenomen en afgeluisterd.

Er werd meteen een onderzoek gestart. Gesprekken tussen advocaten en hun cliënten zijn namelijk altijd vertrouwelijk. Voor telefoongesprekken van gevangenen met anderen geldt dat niet: die worden altijd opgenomen, zodat de gevangenen geen criminele handelingen kunnen verrichten vanuit hun cel.

Bij telefoontjes met advocaten wordt de opnameapparatuur normaal gesproken uitgeschakeld via speciale software die het nummer van de advocaat herkent. Door programmeerfouten in het systeem bleek dat echter niet altijd te gebeuren. De fouten zijn inmiddels hersteld.

Aanbevelingen

De commissie doet in het onderzoeksrapport meerdere aanbevelingen om het telefoonsysteem in gevangenissen te verbeteren. Er wordt onder meer geadviseerd de bewaartermijn van gesprekken te verkorten en de lijst met telefoonnummers van advocaten voortdurend te actualiseren via een "integrale benadering".

Advocatenorde NOvA zegt zich te kunnen vinden in de aanbevelingen. Minister Dekker laat weten de meeste adviezen over te nemen. Hij gaat alleen niet mee in het voorstel van de commissie niet meer alle gesprekken van gedetineerden op te nemen, zodat het risico op fouten of datalekken kleiner wordt.

Dat baart de NOvA wel zorgen. De orde zegt binnenkort met gevangenissen in gesprek te willen om te kijken of er alsnog nieuwe afspraken gemaakt kunnen worden.