Saudi Aramco: ook zonder westerse beleggers grootste beursgang ooit
Het is de grootste beursgang ooit: Saudi Aramco is vanaf vandaag genoteerd aan de Tadawul, de Saudische aandelenbeurs in Riyad. Het beursdebuut is vooralsnog een succes, want het aandeel opende 10 procent boven de introductieprijs, op 35,20 riyal. De beurswaarde van het grootste oliebedrijf ter wereld stijgt daarmee naar bijna 1900 miljard dollar. Ter vergelijking: Shell heeft een beurswaarde van 225 miljard dollar.
Het bedrijf, dat elke dag ruim 12 miljoen olievaten uit de grond pompt, is met een nettojaarwinst van bijna 100 miljard euro niet alleen de grootste, maar ook de meest winstgevende oliemaatschappij ter wereld.
Toen de Saudi's aankondigden de beurs op te gaan met een deel van hun nationale bedrijf, mikten ze op een opbrengst van 100 miljard dollar. Die verwachting is inmiddels fors naar beneden bijgesteld: ze halen vandaag ruim 29 miljard dollar op. Dat komt doordat de Saudi's een kleiner stuk - 1,73 procent van het bedrijf - naar de markt brengen dan eerder voorgenomen.
Een tegenvaller voor ze dus, maar het gaat nog altijd om de grootste financiële beursklapper ooit. Opvallend zeggen analisten, want de belangstelling van westerse beleggers om te investeren in het meest winstgevende oliebedrijf ter wereld bleef bijna volledig uit.
De Saudi's zouden hun aandelen promoten bij beleggers op grote beurzen in Europa, VS en Azië, maar die tour werd op het laatste moment afgeblazen. In plaats daarvan werd gefocust op beleggers bij bondgenoten in de Arabische Golf. Het gros van de bestellingen komt echter van lokale bedrijven en fondsen, blijkt uit een statement van het Saudische Samba Capital, een van de banken die de beursgang begeleidt. Buitenlandse investeerders zouden slechts op 10 procent van de beschikbare aandelen hebben ingetekend.
Weinig animo
Een aandeel in Saudi Aramco is gewoon niet zo aantrekkelijk voor beleggers hier, zeggen analisten. Dat heeft te maken met geopolitieke en financiële risico's. Saudi Aramco mag dan wel de meest winstgevende olieproducent ter wereld zijn, het is ook een bedrijf waarvan critici vinden dat het maar weinig maatregelen treft voor het milieu en waarvan de, tot nu toe, enige aandeelhouder, de Saudische overheid, mensenrechten schendt.
Verder zijn de financiële voorwaarden van het kopen van een aandeel niet bijzonder gunstig, ziet analist Corné van Zeijl. "Zo is het dividendrendement bij een aandeel van dit bedrijf een stuk lager dan bij bijvoorbeeld een aandeel Shell." Het helpt volgens de analist ook niet mee dat de Saudi's aan het hoofd staan van het bedrijf. "Je hebt als investeerder in Aramco weinig te zeggen over je aandeel, je bent en blijft afhankelijk van de overheid."
Het merendeel van de jongeren die het geld ervoor heeft, zal dan ook absoluut een aandeeltje halen.
En waar de meeste oliebedrijven wereldwijd naar olie boren, bevindt Saudi Aramco zich op één plek. Een risico, vinden beleggers. "Als daar een aanslag is, heb je zo vijf procent van de productie stilliggen." De olie kan weliswaar goedkoop worden geproduceerd, maar de geografische en politieke risico's wegen voor beleggers toch zwaarder, zegt analist Jos Versteeg van InsingerGilissen.
Druk op locals
Vanuit Rusland, China en India is er meer steun voor de beursgang, zegt consultant Cyril Widdershoven die olie- en gasbedrijven in de regio adviseert over investeringen. Zij hebben daar volgens hem geopolitieke belangen bij. Ook vanuit de Golfregio wordt er anders naar gekeken. Daar krijgt Saudi Aramco volgens Widdershoven veel steun.
Helemaal vrijwillig lijkt dat niet altijd te gaan. "Rijke Saudi's zijn bij elkaar geroepen voor luxe etentjes zodat zij flinke investeringen zouden toezeggen." Of er werd gezegd dat "er wel werd gerekend op een succesvolle beursgang", zegt Widdershoven. "Als dat constant wordt herhaald en hoge officials vragen dit persoonlijk van jou, dan is het niet juridisch afgedwongen maar is er wel sprake van het uitoefenen van indirecte druk."
Vaderlandsliefde
Maar de gemiddelde Saudi heeft volgens Widdershoven een andere motivatie om aandelen te kopen: vaderlandsliefde. "De gedachte is: 'Ik ben Saudi, dit is Saudi Aramco en deze beursgang is voor de toekomst van ons land.' Zo is de beursgang drie jaar geleden ook in de markt gezet. Het merendeel van de jongeren die het geld ervoor heeft, zal dan ook absoluut een aandeeltje halen. Iedereen vindt: die beursgang moet de grootste ooit zijn. Daar speelt echt vaderlandse trots."
