Forensische psychiatrie: te weinig budget voor veilige en goede zorg
Zeven instellingen voor forensische zorg spannen elk een kort geding aan tegen minister Dekker voor Rechtsbescherming omdat ze vinden dat ze te weinig geld krijgen van de overheid. Eerder was al bekend dat drie instellingen de stap naar de rechter zetten. Daar zijn er nu dus vier bij gekomen. De instellingen weten zich gesteund door brancheorganisatie GGZ Nederland waarbij alle instellingen zijn aangesloten.
Ze vinden dat de kwaliteit van de zorg in gevaar is en maken zich grote zorgen over de veiligheid van de maatschappij, de medewerkers en de patiënten, omdat ze met te weinig geld hun werk niet goed kunnen doen.
Bij de zeven instellingen die minister Dekker voor de rechter dagen worden minstens 850 mensen klinisch behandeld en 5500 poliklinisch. De zeven leveren bijna dertig procent van alle forensische zorg die in Nederland wordt gegeven.
Volgens de klinieken komt de veiligheid van de patiënten en de medewerkers in gevaar. Maar ook die van de samenleving:
De klinische zorg in gesloten inrichtingen is voor tbs'ers en patiënten met dusdanig ernstige psychische stoornissen dat ze een gevaar zijn voor zichzelf of hun omgeving. Bij de poliklinische zorg gaat het om mensen die ernstige feiten hebben gepleegd, zoals zeden- en geweldsdelicten.
Nederlandse Zorgautoriteit
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), die de tarieven in de zorg bepaalt, heeft de tarieven voor forensische zorg dit jaar verlaagd, terwijl ze volgens de instellingen al te laag waren. "De afgelopen jaren hebben wij al fikse verliezen geleden", schreven vijf instellingen eerder in een brief aan de vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid.
Ook de komende jaren dreigen weer verliezen. "Hierdoor komt de veiligheid van de samenleving, de medewerkers en de patiënten op het spel te staan", staat in de brief.
De instellingen voeren aan dat de tarieven onder meer geen rekening houden met de enkele tientallen miljoenen aan kosten voor extra beveiligingsmaatregelen die in 2018 en 2019 zijn genomen na een aantal geruchtmakende incidenten.
Ook stellen ze dat ze 2,5 procent prijscompensatie krijgen, terwijl de cao-lonen in de instellingen met 3,8 procent zijn gestegen. Bovendien heeft volgens hen de NZa de nieuwe tarieven berekend op basis van de werkelijke personeelskosten in 2017, maar niet meegerekend dat er toen vacatures waren. Die kunnen nu dus niet vervuld worden.
10 procent extra
In een reactie stelt de Zorgautoriteit dat de nieuwe tarieven zijn gebaseerd op een diepgaand kostprijsonderzoek dat uitgebreid is afgestemd met de partijen in de zorg. Volgens de Zorgautoriteit kan het ministerie van Justitie op grond van deze tarieven een passende vergoeding geven voor de geleverde zorg. De NZa benadrukt verder dat de gehanteerde prijscompensatie voorlopig is. Het definitieve cijfer wordt bij de volgende vaststelling van de tarieven verwerkt.
Ten slotte zegt de NZa dat de werkelijke kosten in een jaar de tarieven in een ander jaar bepalen. "Er zijn geen duidelijke normen voor de minimale inzet van personeel. Als die er wel zouden zijn, kunnen we daarmee rekening houden in de tarieven." Bovendien kan het ministerie desgewenst 10 procent bovenop de NZa-tarieven doen "om bijvoorbeeld extra kwaliteit te belonen".
'Veiligheid goed geborgd'
Minister Dekker trekt één lijn met de NZA. "De veiligheid moet voorop staan", zegt hij tegen de NOS. "Ik zie dat die goed geborgd is bij tal van instellingen in Nederland. Het verbaast mij dat een aantal zegt dat ze er niet uitkomen met dat geld, als tegelijkertijd de NZa zegt dat dit het maximale tarief is dat je ervoor moet geven."
De minister gaat er daarbij wel aan voorbij dat niet alleen de instellingen die een kort geding tegen hem aanspannen de tarieven te laag vinden, maar dat ook GGZ Nederland namens alle instellingen zijn zorgen heeft geuit over de tarieven.
De zeven instellingen willen dat de minister met de branche in gesprek gaat over de tarieven. Dat kan volgens Dekker niet nu er een inkoopprocedure loopt voor de forensische zorg. "Bij zo'n inkoopprocedure zijn er zoveel aanbieders dat je niet kan praten met iedere individuele aanbieder, maar ook niet mag, want dat zou je met iedereen individueel onderhandelen."