Geen verzekering om geloof: 'Zekerheid kopen is niet volgens het woord van God'

• Dominik Morawiak

In de laatste weken van het jaar wisselen veel Nederlanders van zorgverzekeraar. Maar aan sommige Nederlanders gaat het overstapseizoen voorbij; ruim 12.000 mensen zijn tegen alle vormen van verzekeren.

Geurt van Ledden, 66 jaar, is een van hen. Hij woont samen met zijn vrouw in het buitengebied van Maurik. Het plaatsje ligt aan de rand van de Biblebelt: de strook van Zeeland naar Overijssel waar relatief veel gereformeerden wonen.

Het gezin Van Ledden behoort tot de groep mensen die 'gemoedsbezwaard' zijn. Dat betekent dat verzekeren in strijd is met je geloofsovertuiging.

In Nederland krijgt iedereen te maken met volks- en werknemersverzekeringen. Als je die vanwege je geloof afwijst, kun je een ontheffing aanvragen bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Zo kun je bijvoorbeeld vrijgesteld worden van betalingen voor de Wet langdurige zorg, maar je AOW wel behouden.

De voorwaarde voor een ontheffing is dat je zelf geen enkele verzekering hebt. Zo mag je dus ook geen zorg- of WA-verzekering afsluiten. Mocht je dat toch doen, dan vervalt jouw ontheffing automatisch.

Opvoeding

Bij kinderen tot 18 jaar beslissen de ouders over het verzekeren, als volwassene ga je daar zelf over. "Ik ben al mijn hele leven niet verzekerd. Zo ben ik opgevoed en later heb ik het voortgezet", vertelt Van Ledden. Hij behoort tot de Gereformeerde Gemeenten. Veel van hun leden zijn tegen verzekeren, al zijn er ook veel leden die hun risico's wel hebben afgedekt.

Verzekeren past niet bij de levensbeschouwing van Van Ledden. "Volgens de Bijbel heeft God ons geschapen. Hij bepaalt wat jou overkomt, zijn woord is de enige zekerheid. Met een verzekering koop je die zekerheid bij iemand anders af en dat is niet volgens het woord van God."

Wie gemoedsbezwaard is, betaalt in plaats van premies voor de volksverzekeringen een vervangende inkomstenbelasting. Je betaalt dan dus meer belasting dan een verzekerde. De overheid heeft het ingevoerd om te voorkomen dat mensen alleen uit financiële overwegingen gemoedsbezwaard worden. "Het is niet zo dat je als gemoedsbezwaarde er financieel op vooruit gaat", voegt Van Ledden toe.

Een deel van die extra belasting gaat naar het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Iedere gemoedsbezwaarde bouwt daar een spaarpotje op. Je kunt er beroep doen op het geld als je gebruik hebt gemaakt van medische zorg.

Autorijden

Gemoedsbezwaarden zijn ook niet WA-verzekerd, terwijl ze wel auto mogen rijden. Zij moeten hun voertuig aanmelden bij het Waarborgfonds en betalen ruim 100 euro per jaar per voertuig. Ze dienen schade in eerste instantie zelf te betalen. Als het niet lukt, kan het Waarborgfonds helpen zodat de gedupeerde direct geld krijgt. Een niet-verzekerde betaalt het bedrag uiteindelijk terug aan het fonds.

Kosten voor medische zorg of bij een auto-ongeluk kunnen snel oplopen. Binnen de gereformeerde gemeenschap helpen mensen elkaar graag. Zo wordt er iedere week gecollecteerd in de kerk, donaties worden gestuurd naar hulpbehoevenden. Dat gebeurt vrijwillig, er zit dus geen zekerheid aan. "Kom je 20.000 euro te kort, dan is het niet zo dat je dat bedrag gelijk krijgt."

Zijn al die alternatieve regelingen toch niet een vorm van verzekering? Van Ledden vindt van niet: "Als verzekerde krijg je de zorg vergoed, ongeacht de kosten. Als mijn spaarpotje opraakt, moet ik de rest uit eigen zak betalen."

Jongeren

De afgelopen jaren ziet Van Ledden een verandering binnen de gereformeerde gemeenschap. Jonge gezinnen kiezen vaker voor verzekeren, zo ook zijn kinderen. "Jongeren gaan sneller met de tijd mee en ze willen toch meer zekerheid hebben. Dat is niet volgens de Bijbel, maar ik neem het niemand kwalijk. Ik blijf in ieder geval bij mijn principes."