Banken willen doorpakken met gezamenlijke aanpak witwassen
De grote Nederlandse banken willen zo snel mogelijk gaan samenwerken om witwassen van crimineel geld tegen te gaan. Maar daarvoor zal eerst de wet moeten worden aangepast, zodat banken klantgegevens met elkaar mogen delen. De voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken, Chris Buijink, zei vanmiddag op een bijeenkomst met journalisten in Den Haag dat aanpassing van de Wet op het Financieel Toezicht (WFT) nog dit najaar naar de Tweede Kamer gaat. Maar het is onzeker hoe snel de wet wordt ingevoerd, omdat ook privacy-waakhond Autoriteit Persoonsgegevens en de Autoriteit Consument en Markt (ACM) akkoord moeten gaan.
De vijf grootste banken kondigden afgelopen september al aan samen te willen werken in de strijd tegen witwassen. Maar het proces gaat ze niet snel genoeg, zei de topman van de Rabobank, Wiebe Draaijer. Zijn bank heeft nu 2600 mensen aan het werk om ongebruikelijke transacties op te sporen en mogelijk criminele klanten te onderzoeken. "Die poortwachtersfunctie zullen we blijven vervullen, maar we moeten nu totaalvoetbal gaan spelen en boeven gaan vangen."
'War room'
De banken hopen volgend jaar rond deze tijd ergens in een gebouw samen een 'war room' te hebben, waar alle partijen bij elkaar zitten; de banken, maar ook justitie en politie. Zo kunnen ze betalingspatronen ontdekken die duiden op terrorismefinanciering, mensenhandel of andere criminaliteit, is de gedachte.
Ze willen bovendien toegang tot de basisadministratie van gemeenten om adresgegevens en bsn-nummers van klanten te kunnen toetsen. Dat kan op weerstand stuiten bij de Autoriteit Persoonsgegevens, geeft Buijnk toe. "We zijn met ze in gesprek."
Sinds de megaboete van 775 miljoen euro voor ING, vanwege het op grote schaal faciliteren van witwassen, staan banken onder verscherpt toezicht van De Nederlandsche Bank. Tegen ABN Amro loopt op dit moment een strafrechtelijk onderzoek omdat ook die bank onvoldoende zou hebben opgetreden tegen witwaspraktijken. Banken hebben daarom duizenden extra mensen aangetrokken om het toezicht op orde te krijgen. Maar het is onduidelijk hoe effectief deze aanpak is om criminelen op te sporen, zei Buijink.
Hypotheken, mensenhandel
De banken hebben al een gezamenlijke proef lopen met geanonimiseerde klantgegevens, die volgens de NVB succesvol is. Zo wisten ze samen 300 signalen te detecteren die kunnen duiden op witwassen. Denk aan een klant die een serie aflossingen doet op zijn hypotheek, met geld dat vanuit verschillende rekeningen komt. Of, als het om mensenhandel gaat, een adres waar veel mensen staan ingeschreven die tegelijkertijd hun salaris krijgen gestort dat weer snel van de rekeningen verdwijnt.
De nieuwe samenwerking moet ertoe leiden dat de pakkans bij witwassen groter wordt, en dat gewone klanten minder vaak lastig gevallen worden door banken die extra gegevens willen, verwacht Draaijer. "We moeten ervoor waken dat klanten niet de dupe worden van het doorschieten."
