Uitspraak Van Basten veroordeeld: 'Vroeger begreep iedereen dat dit niet kan'

Verschillende belangenorganisaties en media veroordelen de uitspraak van Marco van Basten gisteravond in het Fox Sports-programma Eretribune. De oud-voetballer maakte daarin een misplaatste grap door "Sieg Heil" te roepen na een interview in het Duits.

"We zien dit soort uitspraken bij jongeren al langer. We horen van scholen dat scholieren op die manier stoer proberen te doen, om een beetje te sarren. Dat is misschien zo. Maar als volwassenen, rolmodellen, het ook doen, dan verliest het onderwerp de aandacht die het behoeft", reageert Hanna Luden, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI).

Van Basten zat gisteravond als analist bij de uitzending aan tafel. Hij riep de nazigroet nadat Hans Kraay jr. de Duitse Heracles-trainer Frank Wormuth geïnterviewd had. Van Basten was op dat moment niet in beeld, maar het was wel te horen.

Later in de uitzending kwam hij terug op zijn uitspraak. Hij maakte excuses nadat er online ophef over was ontstaan. "Ik zei iets wat later door veel mensen is opgepikt. Het was niet de bedoeling mensen te choqueren, dus excuses hiervoor. Het was meer om het Duits van Hans uit te leggen."

Naast de oud-voetballer maakte ook Fox Sports excuses voor de uitspraak. "De opmerking was ongepast. Dat vindt Marco zelf en dat vinden wij als zender ook", zei een woordvoerder.

Luden van het CIDI zegt tegelijkertijd dat we van dit moment "geen olifant moeten maken". "We moeten hem nu niet beschuldigen van sympathie voor de nazi's. Dit staat symbool voor een periode waarin we met zijn allen zitten. We moeten blijkbaar nog steeds heel goed uitleggen waarom dit verkeerd is."

De timing van de woorden van Van Basten maakt de situatie extra pijnlijk. Dit weekend wordt in het Nederlandse betaalde voetbal een minuut stilte gehouden tegen racisme. In de eerste minuut van de wedstrijden wordt er niet gevoetbald. Dat doen ze naar aanleiding van racistische uitlatingen tijdens de wedstrijd FC Den Bosch-Excelsior van vorige week zondag.

In Duitse media werd de uitspraak van Van Basten gisteravond ook opgepikt. Bild noemt het een "schandaal" en schrijft dat de inspanningen die nu tegen racisme gedaan worden "vertrapt worden". "Hij was een grote man op het veld", schrijft Der Spiegel. "Maar de tv-analist nam nu een verkeerde afslag met een nazigroet."

Onder het nieuwsbericht op de NOS-Facebook-pagina kwamen verschillende reacties. Een grote groep mensen veroordeelde de uitspraak. Anderen schaarden de ophef in de categorie 'je mag tegenwoordig nergens meer grappen over maken'. Luden noemt dat kwalijk.

"We hebben het over een periode die het dieptepunt vormt van onze beschaving. Dat is een trauma dat wij nog met zijn alle dragen - niet alleen de Joodse gemeenschap. Ondertussen zien we dat dit soort uitspraken steeds normaler worden. Het is niet zo dat je tegenwoordig niets meer kunt zeggen. 20 jaar geleden begreep iedereen gewoon dat dit niet kon."