Jongeren afgeperst: wie betaalt vanwege een naaktfoto is gemiddeld 650 euro kwijt

Een op de drie jongens die worden gechanteerd met naaktfoto's maakt geld over aan zijn afpersers. Vaak gaat het om honderden euro's. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van een onderzoek naar deze vorm van criminaliteit, uitgevoerd door hulporganisatie Helpwanted.nl.

Vanochtend uitte het Openbaar Ministerie in Den Haag nog zijn zorgen over de groei van sextortion, het chanteren met naaktbeelden. Aanleiding is de arrestatie van acht tieners uit Leiden en omgeving, die mogelijk meer dan honderd slachtoffers hebben afgeperst met naaktfoto's. Ze zouden daar 100.000 euro mee hebben verdiend.

Bekijk hier hoe de groep een slachtoffer afperste:

Hoe vaak jongeren worden afgeperst met naaktfoto's, is niet bekend. De politie registreert niet specifiek op sextortion. Bij Helpwanted.nl kwamen vorig jaar 828 meldingen binnen. Voor een groot deel ging het om jongens die worden afgeperst om geld.

Dat komt doordat meisjes vaak worden afgeperst voor meer naaktbeelden, terwijl jongens meteen om geld wordt gevraagd. Voor Helpwanted.nl was dat reden om specifiek onderzoek te doen naar deze groep. Uit de tussentijdse resultaten blijkt dat een derde van de slachtoffers betaalt. Gemiddeld dragen ze 650 euro af.

Vooral de schaamte om hulp in te schakelen is erg groot, zegt Arda Gerkens van Help Wanted. "Dus dan betalen ze maar of hopen dat het heel snel voorbij is, zodat ze er niet meer aan hoeven te denken", zei ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens de organisatie zegt twee derde van de jongens dat ze niet naar een hulpverlener of vertrouwenspersoon durven te stappen. "Ze zeggen altijd: 'oh, ik ben zo stom geweest'. Maar ze zijn niet stom geweest", zei Gerkens. "Ze hebben iets gedaan wat eigenlijk hoort in deze tijd, namelijk online seksueel experimenteren. Alleen die ander maakt misbruik van hun vertrouwen."

Vertrouwen winnen

Slachtoffers worden meestal benaderd via sociale media als Instagram en Snapchat, maar ook via computerspellen of een chatapp als Discord. "De bendes gaan op heel geraffineerde manier te werk", zei Gerkens. "Ze zijn heel goed in het winnen van je vertrouwen om te kijken of ze je kunnen overhalen om naaktfoto's te sturen."

Daarna dreigen ze die beelden naar familie en vrienden van het slachtoffer te sturen, als er niet wordt betaald. Vaak hebben de daders de omgeving van het slachtoffer in kaart gebracht; soms worden ook concrete namen genoemd aan wie de beelden gestuurd gaan worden.

Doe aangifte

Net als het Openbaar Ministerie, adviseert ook Helpwanted.nl om de afperser te blokkeren en niet te betalen. "Niet doen", zei Gerkens. "Je hebt geen enkele garantie dat het ophoudt. Als er eenmaal geld gegeven is, stoppen ze niet en vragen ze alleen maar meer. Je komt alleen maar verder in de problemen. En doe absoluut aangifte."

Toch blijven slachtoffers altijd in onzekerheid of ze er echt vanaf zijn, merkt de organisatie. "Als je eenmaal die foto verstuurd hebt, dan weet je eigenlijk nooit of de foto uitlekt of niet. Dat maakt het ook zo'n gemene misdaad. Het is eigenlijk iets dat nooit meer overgaat", zei Gerkens.

Het onderzoek loopt nog steeds. Jongens die met online afpersing te maken hebben gehad, kunnen anoniem een vragenlijst invullen.