Hele Surinaamse slavenregister online, 'beste bron om slavernij te snappen'
De Surinaamse slavenregisters zijn vanaf vandaag volledig online beschikbaar via de nationale archieven van Nederland en Suriname. Het eerste deel van de registers, over de periode 1851 tot de afschaffing van de slavernij in 1863, verscheen vorig jaar al. Vanaf vandaag zijn ook de documenten van 1830 tot 1851 in te zien.
"Ik ben heel blij dat we dit bereikt hebben. We hebben er 2,5 jaar aan gewerkt met hulp van veel vrijwilligers en donateurs", zei initiatiefnemer Coen van Galen van de Radboud Universiteit in het NOS Radio 1 Journaal. Hij startte samen met Maurits Hassankhan van de Anton de Kom Universiteit van Suriname een crowdfunding- en crowdsourcingproject om de documenten online te krijgen.
De registers bestaan uit boeken met daarin de namen van eigenaren en plantages. Van de tot slaaf gemaakten is de naam, de geboortedatum, het geslacht en de naam van de moeder geregistreerd. Ook zaken die van belang waren bij het bepalen van de waarde van tot slaaf gemaakten, zoals besmettelijke ziekten als lepra, staan in het register. Zo zijn ze door de jaren heen te volgen.
Familiegeschiedenis
"Ik denk dat dit de beste bron ter wereld is als je wilt snappen wat het leven van mensen in slavernij inhield", vindt Van Galen. "Iedereen die in slavernij leefde, staat in deze bron. Dat is voor mij als wetenschapper belangrijk, maar wat nog belangrijker is: iedereen die voorouders heeft in slavernij kan zelf op zoek gaan naar zijn familiegeschiedenis."
Volgens de Nijmeegse historicus begint het al met de namen in het register. "Mensen kregen alleen een voornaam en die werd ook nog eens door de eigenaar gegeven. Soms zijn dat heel naargeestige namen: iemand werd Baviaan genoemd of Monkey, dat soort namen."
Veel vrouwen droegen volgens Van Galen namen als Amorette, Charmantje of Venus. "Dat klinkt allemaal heel leuk en vriendelijk, totdat je bedenkt dat het allemaal namen zijn die de nadruk leggen op seksualiteit. En de vrouwen in slavernij hadden helemaal geen manieren om zich te verweren tegen ongewenste avances van een slavenhouder."
Burgerlijke stand na 1863
De registers zijn al meer dan een half miljoen keer geraadpleegd. Het volgende project waar Van Galen zich op wil storten, is het beschikbaar maken van de burgerlijke stand in de periode na de afschaffing van de slavernij. "Zodat we ook mensen kunnen volgen na die periode. Het leven houdt natuurlijk niet op in 1863. Op een bepaalde manier begint het dan pas."
Bekijk hieronder de special die de NOS eerder maakte over het Nederlandse slavernijverleden:
