Schouten: verwijt dat we niets deden met stikstofcrisis onterecht
Minister Schouten van Landbouw ontkent dat er op haar ministerie onvoldoende aandacht is geweest voor de juridische risico's van het stikstofbeleid. Zij zegt dit in een reactie op een reconstructie in de Volkskrant, waarin staat dat het ministerie allerlei waarschuwingen negeerde.
De Volkskrant schrijft dat er in april 2018 al een kritische analyse van het stikstofbeleid lag van een ambtelijke werkgroep. Daarin stond dat het zelfs zo ver kon komen dat de overheid al uitgegeven vergunningen weer moest intrekken. De analyse werd niet gedeeld met Schouten.
Schouten geeft toe dat zij dit rapport destijds inderdaad niet onder ogen heeft gekregen. Maar zij zegt dat de analyse wel "aan de basis van de verdere scenariovorming" heeft gelegen.
Alle scenario's op tafel
Het ministerie wist dat er sinds 2017 tweehonderd bezwaarschriften tegen stikstofvergunningen lagen bij de Raad van State. Schouten zegt vandaag dat er wel degelijk oog was voor een slechte uitkomst en "in bestuurlijke overleggen alle scenario's altijd op tafel hebben gelegen".
Toen kwam op 7 november 2018 het oordeel van het Europees Hof over twee bezwaarprocedures van natuurbeschermers. Daarin stond onder meer dat het verstrekken van stikstofvergunningen in Nederland ten onrechte was gebaseerd op stikstofbeperkende maatregelen, die in de toekomst nog genomen moesten worden.
Verbeteringen in de wetgeving
De Volkskrant schrijft dat ten minste twee provincies toen alarm sloegen. Vanuit Overijssel kwam een kritische analyse dat de overheid veel te optimistisch was. Die analyse werd door ambtenaren geheim gehouden. Brabant vertrouwde het stikstofbeleid ook niet meer, maar ging toch overstag.
Minister Schouten schrijft in haar reactie dat het ministerie en de provincies in gezamenlijk overleg besloten het oordeel van de Nederlandse rechter af te wachten. De overheid ging door met het verlenen van vergunningen op de oude manier. Ambtenaren zochten ondertussen naar verbeteringen in de wetgeving, voegt zij er aan toe.
Minister Schouten zegt dat dat alle scenario's steeds overlegd zijn.
In mei 2019 kwam het tweede negatieve oordeel, dit keer van de Raad van State. Die bevestigde de lezing van het Europees Hof. De belofte dat een vergunningaanvrager stikstofmaatregelen gaat nemen, is geen gegarandeerde bescherming voor Natura 2000-gebieden, was het oordeel.
Na deze uitspraak zijn alle vergunningsaanvragen van bijvoorbeeld boeren en de bouw in de ijskast beland omdat zij juridisch niet houdbaar zijn. Het kabinet moet de stikstofcrisis zien op te lossen.
Schouten zegt in haar reactie dat er al die tijd wel degelijk rekening werd gehouden met deze negatieve scenario's. Maar "de meeste ambtelijke capaciteit" werd ingezet om de regelgeving te verbeteren.
Evaluatie
De minister schrijft verder dat het goed is "om te reflecteren op hoe zaken zijn verlopen". "Tegelijkertijd vind ik het belangrijk nu vooral ook vooruit te kijken en alle energie te richten op het werken aan een oplossing voor de stikstofproblematiek."
Aan de Eerste en Tweede Kamer heeft Schouten al toegezegd met een beleidsreconstructie en een evaluatie te komen voor de zomer van 2020.
