Rechtbank beëindigt gijzeling NOS-journalist
NOS-verslaggever Robert Bas is op vrije voeten. De meervoudige raadkamer van de rechtbank in Rotterdam heeft besloten om zijn gijzeling op te heffen. Bas beroept zich volgens de rechters terecht op zijn verschoningsrecht, waarin wettelijk is vastgelegd dat journalisten hun bronnen mogen beschermen.
In een reactie op zijn vrijlating zegt Bas dat het gevoel van gerechtigheid overheerst. "Het had natuurlijk nooit zover mogen komen, maar ik sta nog altijd achter het principe van bronbescherming, en zal dit in de toekomst ook blijven volhouden. Ik ben ontzettend geroerd door de massale steun die ik van collega-journalisten heb mogen ontvangen. Echt ongelofelijk krachtig."
De rechtbank concludeerde dat Bas zich met recht op zijn verschoningsrecht beroept:
Gisteren werd Bas op bevel van de rechter-commissaris in gijzeling genomen omdat hij weigert als getuige vragen te beantwoorden in een moordzaak. Die zaak draait om de 'vergismoord' in 2014 op ggz-directeur Rob Zweekhorst.
Bas is opgeroepen als getuige in die zaak. Specifiek gaat het om een bepaalde vraag die hij stelde aan een bron, die werd afgeluisterd. Een verslag van die taps is in het dossier opgenomen. De rechter-commissaris wil weten waarom de journalist die vraag stelde en zei gisteren dat de vraag "heel belangrijk" is voor het onderzoek. Het verschoningsrecht was volgens de rechter-commissaris niet van toepassing, mede omdat de naam van de bron zelf al genoemd was, zodat iedereen die kon kennen.
Het besluit leidde tot onbegrip in de journalistieke wereld. NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff sprak van een aanval op de persvrijheid. Voor aanvang van de zitting van vandaag, waarbij de raadkamer zou beslissen over Bas' gijzeling, hielden tientallen journalisten een demonstratie.
De drie rechters van de meervoudige raadkamer wijzen erop dat het verschoningsrecht ruim moet worden uitgelegd. Het geldt ook als uit andere informatie al duidelijk is wie de bron is. "In dit geval weegt het fundamentele belang van bronbescherming zwaarder dan andere belangen, zoals het ondervragingsrecht van de verdediging", staat in het oordeel.
De raadkamer wijst erop dat ook het Openbaar Ministerie tegen de gijzeling van de NOS-journalist was. Het OM had vandaag in de rechtszaal aangevoerd dat gijzeling is bedoeld als middel om een getuige te bewegen antwoord te geven. "En niet als straf voor een journalist die een gemotiveerd beroep doet op het recht op informatievergaring en bronbescherming", zei de officier van justitie.
NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff is tevreden. "We zijn vooral blij voor Robert, maar ook voor de journalistiek. Als bronnen angstig worden dat hun informatie ongewild openbaar kan worden, zullen ze geen misstanden meer aankaarten. Het wordt journalisten dan onmogelijk gemaakt de waarheid te achterhalen en daarmee hun belangrijke functie voor de democratie te vervullen."
