In Chili is de geest uit de fles en houden de protesten aan

In Chili is de vlam in de pan geslagen. Ondanks het uitroepen van de noodtoestand en het instellen van de avondklok gingen demonstranten afgelopen nacht opnieuw de straat op. Ook kondigden mijnwerkers en havenarbeiders een algemene staking aan.

De protesten ontstonden nadat een prijsstijging van vier procent op metrokaartjes werd aangekondigd. President Piñera draaide die prijsverhoging afgelopen weekend al terug, maar de geest is nu uit de fles. De Chilenen zijn boos om veel meer dan alleen het dure openbaar vervoer, vertelt de Nederlandse Ellis Lamers in het NOS Radio 1 Journaal.

Lamers woont met haar Chileense vriend in de hoofdstad Santiago en zag dit weekend de woede en frustratie van de inwoners. "Het verschil tussen arm en rijk is hier enorm. Een groot deel van de samenleving moet het doen met maar heel weinig per maand", vertelt ze. "Zo'n prijsverhoging op de metrokaartjes is dan de druppel die de emmer doet overlopen."

Chili is een van de meest welvarende en stabiele Zuid-Amerikaanse landen. De regering probeerde de afgelopen jaren iets aan de welvaartskloof te doen door de armoede te bestrijden. Toch merken maar weinig Chilenen daar iets van, weet correspondent Nina Jurna.

"Veel mensen vinden dat ze niet hebben gedeeld in de welvaart. Het onderwijs is duur, de medische kosten zijn hoog en er zijn problemen met de pensioenen", vertelt Jurna. "Ze richten hun woede daarover op de president, die een van de rijkste zakenmannen van het land is. Ze zien hem als een president van en voor de rijken."

Gisteren trad de politie hard op tegen demonstranten:

Een deel van de inwoners demonstreert, naar Latijns-Amerikaans gebruik, met potten en pannen. Door daarmee lawaai te maken willen ze hun onvrede kenbaar maken. Een andere groep demonstranten gaat juist erg gewelddadig te werk. Ze plunderen gebouwen, werpen barricades op en stichtten eerder al brand in de metro.

Ook aan de andere kant wordt overigens hard ingegrepen. Online circuleren allerlei video's van het hardhandige optreden van de politie. De afgelopen dagen zijn er in het hele land meer dan 1500 arrestaties uitgevoerd en vielen er vijftien doden.

De regering heeft het leger ingezet om de rust op straat te doen terugkeren. Het is voor het eerst sinds het einde van het regime van generaal Pinochet in 1990 dat militairen actief patrouilleren op straat, iets dat veel Chilenen doet terugdenken aan die dagen. "Daarbovenop komt nog dat er eigenlijk maar weinig dialoog is", zegt Jurna. "De president gaat niet in gesprek met de demonstranten maar uit juist hele harde taal over hen."

Ook voor de Nederlandse Lamers en haar vriendenkring zijn de protesten het gesprek van de dag. "Het is een ongekende situatie, iedereen heeft het erover." Niet gek, want het overheerst het dagelijks leven. Scholen zijn dicht, mensen gaan niet of korter naar hun werk, metro's stoppen vroeger dan normaal en veel supermarkten houden de deuren gesloten, vertelt Lamers.

Volgens Jurna is het slecht nieuws voor de regering dat nu ook de mijnwerkers en havenarbeiders zich bij de protesten aansluiten. "De kopermijnen in Chili zijn de grootste in de wereld en de werknemers zijn goed georganiseerd in vakbonden. Zij kunnen deze protesten naar een hoger niveau tillen."