Negen Catalaanse leiders veroordeeld voor opruiing rond referendum
Het Spaanse Hooggerechtshof heeft negen Catalaanse politici tot lange celstraffen veroordeeld voor opruiing rond het onafhankelijkheidsreferendum in 2017. Ze kregen tussen de negen en dertien jaar gevangenisstraf. Drie anderen werden alleen schuldig bevonden aan ongehoorzaamheid en ontlopen celstraf.
In oktober 2017 stemden ruim twee miljoen Catalanen in een door het Constitutioneel Hof verboden raadpleging over zelfstandigheid. Beelden van de stemming en het gewelddadig optreden van de politie gingen de wereld over.
Na de volksraadpleging verklaarde het Catalaanse parlement de onafhankelijkheid van de deelstaat, maar het zou nooit zover komen. In een reactie nam de Spaanse regering het bestuur over Catalonië tijdelijk over. Een deel van de vervolgde politici en Catalaanse nationalisten zit al bijna twee jaar in voorarrest vast.
Strafeis 25 jaar
In Spanje wordt de zaak tegen de Catalanen beschouwd als de belangrijkste rechtszaak sinds de terugkeer van de democratie in 1975. Aanklagers in het proces eisten straffen tot 25 jaar tegen de meeste verdachten, die gezien worden als de architecten van het Catalaans referendum van 2017. Het Hooggerechtshof acht echter niet bewezen dat de Catalanen geweld gebruikten om de onafhankelijkheid uit te kunnen roepen.
Wel zouden de veroordeelden de bevolking hebben opgeruid door "openlijk en tumultueus" op te staan tegen gerechtelijke besluiten die het referendum van 2017 verboden. Voor opruiing gelden in Spanje straffen tot twaalf jaar. Ook zou volgens het hof een deel van de veroordeelde Catalaanse politici overheidsgeld hebben misbruikt om het referendum mee te betalen.
Puigdemont
Na de veroordeling door het Hooggerechtshof is het internationale aanhoudingsbevel tegen de naar België gevluchte regiopresident Carles Puigdemont opnieuw geactiveerd. "Zijn uitlevering liep zowel in Duitsland als in België vast omdat wetten in Spanje toch net anders in elkaar staken. Maar nu de oud-ministers van Puigdemont veroordeeld zijn, wordt het moeilijker voor advocaten om die uitlevering nog te stoppen", zegt correspondent Rop Zoutberg.
De veroordeling van de Catalaanse leiders is nog maar het begin van een lange strijd, denkt Zoutberg. "De veroordeelde politici en actievoerders zullen tot aan de hoogste rechtelijke instantie hun straffen ongedaan proberen te maken. Vergeet ook niet dat voor veel Catalanen alleen vrijspraak een optie was, en je dus opnieuw afkoerst op een hoop onrust op de straten en in het Catalaanse parlement. Misschien wil maar de helft van de Catalanen de onafhankelijkheid van hun regio. Maar peilingen laten ook zien dat driekwart van de Catalanen vindt dat er ooit een referendum moet komen om voor altijd uit de impasse te komen."
'Separatisten verdwijnen niet'
"Er wordt steeds meer met modder gegooid, steeds opnieuw geprobeerd onze onafhankelijkheidsstrijd in relatie met geweld of zelfs terrorisme te brengen" zegt Gabriel Rufián, voorman van de Catalaanse separatistische partij ERC in gesprek met de NOS. "Maar de twee miljoen mensen die destijds stemden in het referendum zullen met een veroordeling niet ineens verdwijnen. Wie dat denkt maakt een enorme vergissing. Ook deze veroordeelde mensen zullen op een dag weer op straat staan - en opnieuw de dialoog zoeken om zo tot een onafhankelijk Catalonië te komen."
"Ik had nooit verwacht dat de Spaanse oproerpolitie zou inslaan op mensen die destijds gingen stemmen. Ik had nooit verwacht dat Catalaanse parlementsvoorzitter twee jaar de cel zou ingaan omdat ze het referendum goedkeurde. Een ander zit net zo lang vast omdat hij tijdens een protest op een politieauto klom. Wij zijn de slachtoffers in deze geschiedenis, niet de Spaanse staat."
