Kabinet wil kunstmatige intelligentie aanjagen met 2 miljard euro

De Nederlandse overheid wil samen met het bedrijfsleven en de wetenschap de komende zeven jaar 2 miljard euro beschikbaar stellen voor investeringen in kunstmatige intelligentie (AI). Het kabinet trekt daar dit jaar 64 miljoen euro voor uit en "heeft de ambitie" om die bijdrage in de toekomst te verdubbelen.

Dat heeft staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken bekendgemaakt bij de presentatie van de AI-strategie van het kabinet. In de plannen wordt uiteengezet hoe Nederland bij de koplopers wil blijven horen op het gebied van kunstmatige intelligentie in Europa.

Om dat te bereiken werkt het kabinet samen met de Nationale AI Coalitie, een groep die wordt geleid door werkgeversorganisatie VNO-NCW. Daarin werken in totaal 65 partijen samen.

Extra geld kabinet

Het is de bedoeling dat het kabinet ongeveer een miljard euro voor zijn rekening neemt, net als het bedrijfsleven. Staatssecretaris Keijzer wil voor het verdubbelen van het overheidsbudget kijken of er aanspraak kan worden gemaakt op geld uit de Kennis- en Innovatieagenda's en het Kennis- en Innovatieconvenant 2020-2023. Beide worden dit najaar gelanceerd.

Ook kan er geld komen vanuit Invest-NL, het nieuwe investeringsvehikel van het Rijk met een budget van 2,5 miljard euro. Verder wordt gekeken of er aanspraak kan worden gemaakt op geld uit het nog op te zetten investeringsfonds waar tientallen miljarden in moeten komen, en ten slotte wil het kabinet aanspraak maken op geld uit Brussel.

Kunstmatige intelligentie wordt tegenwoordig al op veel plaatsen toegepast, bijvoorbeeld voor het verbeteren van opsporingsmethoden, het sneller analyseren van medische problemen of het ontwikkelen van autonome voertuigen. Verwacht wordt dat de technologie een grote vlucht neemt.

Oog voor ethische kant

Het kabinet benadrukt dat het uitgangspunt is dat "mensen centraal staan met respect voor hun rechten". Ook wordt benadrukt dat er oog is voor "eventuele risico's zoals gebrekkige transparantie van data-analyses en algoritmes". Daarbij wordt gewezen op richtlijnen die zijn geformuleerd door minister Dekker van Rechtsbescherming. Eerder dit jaar meldde de NOS dat de overheid al op grote schaal gebruikmaakt van voorspellende algoritmes en dat er risico bestaat van discriminatie.

Ook andere Europese landen, zoals Duitsland, Frankrijk en België, zijn druk bezig met een AI-strategie, net als de grootmachten VS en China. Daardoor groeit de druk op de Nederlandse overheid om ook met iets te komen.

"Ik ben niet tevreden over het plan", reageert D66-Kamerlid Kees Verhoeven. "Het feit dat er geen nieuw geld is, vind ik een gemiste kans." Verhoeven wijst erop dat het kabinet ervoor had kunnen kiezen om extra geld te reserveren of om bestaande middelen te oormerken. "Dat hebben ze allebei niet gedaan." Ook mist Verhoeven de toezegging dat er een toezichthouder komt voor AI, het kabinet zegt echter toe te onderzoeken of die nodig is.

Het D66-Kamerlid is wel te spreken over de samenwerking tussen de overheid en de private sector, ook vindt hij het goed dat Nederland samenwerking zoekt in Europa.