Nederlandse vrouw in vluchtelingenkamp Syrië: 'De kinderen raken gefrustreerd'
Het is eigenlijk een kleine stad, met verschillende wijken en een eigen markt: kamp Al-Hol in het noorden van Syrië. Maar hier zitten bijna 70.000 vrouwen en kinderen vast. Ze komen uit het laatste bolwerk van Islamitische Staat. De spanning loopt er steeds verder op.
Na de val van het laatste stukje kalifaat, bij het Zuid-Syrische Baghouz, werden tienduizenden IS'ers naar dit kamp gebracht. De Nederlandse Crisolita Tavares Varela is één van de inwoners. Ze kan kort haar verhaal doen. Zo'n vijf jaar geleden kwam ze met haar twee kinderen aan in Syrië, vertelt ze. Wat ze er precies gedaan heeft, zegt ze niet. Inmiddels heeft ze vier kinderen en woont ze een half jaar in het vluchtelingkamp.
Van der Steen keek rond in het kamp en sprak ook met Crisolita Tavares Varela.
Het gaat naar omstandigheden goed met haar en de kinderen, maar ze wil wel terug naar Nederland. Hoe is nog onduidelijk. Volgens haar zijn de mensen het beu om in het kamp te verblijven. "Er komt meer agressie, de kinderen raken meer gefrustreerd. Mensen willen terug naar hun land, maar worden niet geaccepteerd.''
We mogen alleen in het deel komen waar Syriërs en Irakezen verblijven. De buitenlanders, onder wie minstens twaalf Nederlandse vrouwen, verblijven in Annex, een gescheiden deel. De Nederlandse Varela is even uit Annex gehaald voor het interview.
De vrouwen houden elkaar scherp in de gaten, merkt ze. Wat zou er gebeuren als ze haar nikab zou afdoen? "Dan zou ik er opmerkingen over krijgen." Alleen opmerkingen? "Bedreigingen misschien."
Omdat de buitenlandse vrouwen worden gezien als de harde kern van Islamitische Staat worden ze extra beperkt in hun bewegingsvrijheid en hebben ze ook minder toegang tot medische hulp en andere diensten.
Zo lijkt Baghouz verplaatst naar al-Hol. Een kalifaat met een hek erom. De Koerdische Dilber Yusef van de lokale overheid beaamt dat. "Zolang ze bij elkaar zitten, zullen ze elkaar beïnvloeden. Vrouwen in het kamp die afstand nemen van IS lopen gevaar gedood te worden. Door steniging of verbranding."
Daarom, zegt ze, moet de internationale gemeenschap haar verantwoordelijkheid nemen en samen met ons de mensen hier berechten. "Want wij kunnen deze last niet alleen dragen."
Levensgevaarlijk
Om te filmen in het kamp is toestemming nodig van de SDF, de strijdkrachten die onder leiding van de Koerden zo'n zes maanden geleden het kalifaat versloegen. Een half uurtje maar, want de situatie is gespannen. "Levensgevaarlijk", noemt de kampcoördinator het als we klaar zijn.
Dat het er levensgevaarlijk kan zijn in het kamp, bleek deze week toen het tot een vuurgevecht kwam tussen IS-vrouwen en Koerdische bewakers, nadat die in een tent een sharia-rechtbank hadden ontdekt. Vrouwen die zich niet aan de strenge regels van het kalifaat houden, zouden er worden veroordeeld. Bij het vuurgevecht kwam een vrouw om het leven en er vielen zeven gewonden. De wapens zouden het kamp in delen zijn binnengesmokkeld. Vermoed wordt dat dit ook met explosieven gebeurt.
