Bonden en werkgevers: bouw nieuwe onderzeeërs in Nederland
De vakbonden en werkgeversorganisatie VNO-NCW willen dat de nieuwe onderzeeboten die de marine wil aanschaffen zo veel mogelijk van Nederlandse makelij worden. Dat schrijven ze in een brief aan het kabinet en de Tweede Kamer, bevestigt voorzitter Hans de Boer van VNO-NCW na een bericht in De Telegraaf.
De huidige vier Nederlandse onderzeeboten kunnen in principe tot 2025 mee. Voor daarna wil Defensie voor minstens 3,5 miljard euro vier nieuwe onderzeeërs aanschaffen. Vier scheepswerven zijn in de race om die nieuwe boten te bouwen: het Franse Naval Group, Navantia uit Spanje, Saab Kockums uit Zweden en het Duitse TKMS.
Twee van die partijen hebben inmiddels afspraken gemaakt met Nederlandse bedrijven om samen te werken: Saab met Damen, en Naval met Royal IHC. Volgens De Telegraaf heeft de combinatie Saab/Damen de beste papieren, maar zit Naval hen op de hielen.
Tienduizenden banen
De bonden en VNO-NCW hopen op veel Nederlandse inbreng. "We denken dat het er wel in zit", zegt De Boer in het NOS Radio 1 Journaal. "In de eerste plaats is het prachtig dat werkgevers en werknemers na het pensioenakkoord weer samen optrekken. Het gaat om een enorme opdracht, waar tienduizenden banen mee gemoeid zijn. Ook hooggeschoolde banen, met veel innovatie. Wij zeggen: laten we de industriepolitiek en het werkgelegenheidsaspect goed meewegen bij de aanschaf."
De favoriet van de vakbeweging is de combinatie Damen/Saab. De bonden hebben met hen afspraken gemaakt over werkgelegenheid, stages en opleidingen. De Boer: "En de vakbeweging heeft samen met ons een brief gestuurd aan Defensie. Het gaat niet alleen om de bouw van de onderzeeërs nu, maar ook om de exportcapaciteit die je daarmee opbouwt. Ook andere landen moeten nieuwe onderzeeërs hebben. Doen we dit op een goede manier, dan kunnen we die kennis en productie exporteren."
15.000 manjaren werk
Damen zelf zegt dat de ontwikkeling, bouw en het onderhoud van de onderzeeboten in totaal 15.000 'manjaren' aan werk zal opleveren in Nederland, dus een jaar lang werk voor 15.000 mensen. "Werkgelegenheid die voor een belangrijk deel ligt in kwetsbare regio's als Zeeland, Twente en de Kop van Noord-Holland."
Werkgeversvoorzitter De Boer noemt het van belang dat de overheid er ook rekening mee houdt dat de economie begint af te koelen. Hij wijst op de arbeidstijdverkorting die in de Duitse industrie wordt aangevraagd. "Het is van belang dat we hoogtechnologisch werk, maar ook werk voor met de handen, zoveel als mogelijk in Nederland houden."
Gevoelige geschiedenis
Nederland heeft een bescheiden verleden en ervaring met de bouw van onderzeeërs. In de jaren 80 ontwikkelde en bouwde scheepswerf Wilton Feijenoord twee oorlogswaardige duikboten voor de Taiwanese marine.
In 2001 was de Rotterdamse Droogdok Maatschappij, de RDM-werf van zakenman en bedrijvendokter Joep van den Nieuwenhuyzen, ook druk in de weer met onderzeeërs. Twee afgedankte Nederlandse onderzeeërs zouden voor Taiwan verbouwd worden. De Nederlandse Staat blokkeerde die deal, omdat onder dreiging van een Chinese handelsboycot geen militair materieel geleverd mocht worden aan Taiwan.
De werf Wilton-Fijenoord werd in 2003 overgenomen door Damen Shipyards. Tegen scheepsbouwer Damen loopt overigens nog een FIOD-onderzoek naar corruptie en omkoping.
