'Medicijntekorten gaan voorlopig niet weg, maatregelen nodig'

Het tekort aan bepaalde soorten medicijnen dreigt te verdubbelen. Apotheken moeten steeds vaker nee verkopen of patiënten een alternatief geneesmiddel meegeven. Minister Bruins voor Medische Zorg waarschuwt dat dit voorlopig de realiteit zal zijn.

Bruins: "Steeds meer mensen in de wereld hebben toegang tot medicijnen. Dat is op zichzelf heel goed, maar het levert problemen op als je voor een bepaald geneesmiddel maar een of twee producenten hebt." Ook nemen de kwaliteitseisen toe en worden eisen strenger waardoor producenten niet kunnen leveren.

Nu komen producenten regelmatig met meldingen vooraf, zodat er voor patiënten nog een alternatief gevonden kan worden. "Maar daar zit iets onprettigs aan, als mensen moeten overstappen", zegt Bruins. "Mensen willen zekerheid." In bepaalde gevallen geven de andere merken of soorten bijwerkingen.

Verplichting

Medicijnfabrikanten zijn verplicht om een verwacht tekort te melden. Als ze dat niet doen, kunnen ze hoge boetes krijgen. Het aantal meldingen van verwachte tekorten en leveringsproblemen is in de eerste acht maanden van dit jaar verdubbeld ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Een melding betekent overigens niet dat ook daadwerkelijk een tekort ontstaat. Door op tijd te melden, kan in veel gevallen tijdig een oplossing worden gevonden.

Vorig jaar was er een run op anticonceptiemiddelen omdat de fabrikant ze niet meer kon leveren. Maar ook aan de vloeistof voor fludarabine-injecties, een kankermedicijn, ontstond een tekort door onder meer productieproblemen. En voor parkinson-patiënten die Levodopa slikken zijn de consequenties van overstappen naar een alternatief ook groot.

Bruins probeert al lang oplossingen te vinden, maar tot nu toe lukt dat niet. Begin dit jaar stelde hij al voor groothandelaren en apothekers te verplichten om voorraden aan te leggen. Hij herhaalt dit voorstel. "Maar dan komt de vraag: wie gaat dat betalen en waar worden die voorraden opgeslagen". Het onderzoek hiernaar is volgende maand klaar.

Geen snelle oplossingen

"Minister Bruins wil dat de patiënt niet extra gaat betalen, maar daar vrees ik wel voor", zei Henk Eleveld, bij zorgverzekeraar Menzis verantwoordelijk voor het farmacie-beleid, in het NOS Radio 1 Journaal. "Bij extra kosten wordt er over het algemeen toch naar zorgverzekeraars en patiënten gekeken."

Ook geeft hij aan dat een noodvoorraad aanleggen tijd kost op een nu al krappe markt. "Ik verwacht dat het een of twee jaar duurt voordat zoiets enig effect gaat hebben." Veel grondstoffen worden in China en India geproduceerd. Daarvan zijn weer een klein aantal producenten elders in de wereld afhankelijk.

Bruins pleit ervoor dat bepaalde cruciale geneesmiddelen in de toekomst in Europa worden gemaakt. Hij gaat daarvoor het gesprek aan met de Eurocommissaris voor Gezondheid, Kyriakides. Maar dat zal ook geen snelle oplossing van het probleem zijn. "Ook hier is op korte termijn geen oplossing voor", zegt Eleveld. "Het duurt jaren voor je zo'n fabriek gebouwd hebt, die staat er niet morgen."