Onklaar wapen is ook verboden: 'Ik moet de regels dagelijks uitleggen'

In een la in de ambtswoning van de Amsterdamse burgemeester lag het. Verpakt in een juten zak. In een interview met NRC legde filmmaker Robert Oey uit hoe een onklaar gemaakte revolver op straat kon belanden.

Nu wordt hij officieel verdacht van verboden wapenbezit. Maar de filmmaker is niet de enige die zich niet aan de wet houdt. Want de wereld van wapengebruik in film en televisie is een ingewikkelde.

De man van Femke Halsema kwam in de problemen omdat zijn zoon een onklaar gemaakte revolver mee de straat op nam. Robert Oey zegt tegen de krant dat het wapen van een goede vriend is. Hij nam het mee naar huis voor een filmshoot.

"Alles wat lijkt op een wapen is in de ogen van de wetgeving een wapen." Jarg de Boer runt een van de twee bedrijven in Nederland waar je als filmmaker terecht kunt als je een wapen nodig hebt voor een productie. De Boer weet door zijn jarenlange ervaring inmiddels bijna alles van de wapenwet. Hij verhuurt trouwens ook kanonnen, zwaarden en guillotines.

Eerst maar eens de regels over onklaar gemaakte wapens: die zijn verboden. Wie het wil gebruiken voor een film, moet er een vergunning voor hebben of iemand inhuren die er een vergunning voor heeft.

"Na de oorlog was het zo: ome Bert de verzetsstrijder had nog wat op zolder liggen, dan kon hij lood in de loop laten gieten en dan was het goed. Maar na verloop van tijd kwamen ze erachter dat je dat lood op kon warmen en dan liep het er als water weer uit." Daarom zijn de regels sindsdien flink aangescherpt. En zeker de afgelopen jaren is dat het geval. Na verschillende aanslagen in Europa werden de Europese regels aangepast, het onklaar maken moet nu veel nauwkeuriger gebeuren.

Nederland strenger

Volgens de Europese richtlijnen zijn onklaar gemaakte wapens geen wapens meer, maar Nederland is daar strenger in. Hier wordt een onklaar wapen gezien als gewoon wapen en daarom mag het niet openlijk gedragen worden.

"Voor speelgoedwapens zijn dit de regels", legt De Boer uit. "Je kunt speelgoed kopen dat op wapens lijkt. Dat moet dan een keurmerk hebben van de politie. Kinderen tot veertien mogen daar op straat mee spelen. En wie ouder is, moet plots maar het licht hebben gezien, want dan is het ineens strafbaar."

Ook speelgoedwapens worden soms in films gebruikt, ook al mag dat officieel niet. "Maar dat gebeurt al jaren stiekem wel, dan spuiten ze het gewoon zwart."

Toen De Boer het Telegraaf-verhaal over de zoon van Halsema en Oey las, dacht hij in eerste instantie dat het om een speelgoedwapen ging. "Dat is redelijk onschuldig. Maar als je een illegaal wapen thuis hebt, wordt het een ander verhaal. Iedereen, en Oey zeker, heeft echt geweten dat het niet mocht. Dat kan niet anders."

Hoe hoort het wel te gaan bij het filmen met wapens? De Boer: "Je moet een draaivergunning hebben, die moet gekoppeld zijn aan een document-tvw (tijdelijk verhuur wapen), die moet goedgekeurd worden door de plaatselijke afdeling Korpscheftaken en dan moet je langskomen op het bureau om te vertellen wat je van plan bent. Dat moet formeel zeven dagen vooraf worden geregeld."

'Dagelijks uitleggen'

Het klinkt alsof De Boer de regels al duizenden keren heeft opgedreund en dat is ook zo: "Ik moet dit dagelijks uitleggen. Gelukkig hebben maar weinig mensen verstand van wapens, maar het zou schelen als ze hier op filmopleidingen ook wat aan deden."

De termijn van zeven dagen kan een lastige eis zijn voor filmmakers. "Dat ken ik inmiddels wel ja, dan moet er geschoven worden met de draaidagen omdat er ineens een locatie niet meer beschikbaar is ofzo."

Over het algemeen zijn de meeste producenten er inmiddels wel van doordrongen dat er niet zomaar met wapens kan worden gezwaaid, zegt De Boer.

"Maar met name bij de videoclips in de rapscene is het nog kommer en kwel. Want daar is over het algemeen geen budget en geen tijd. Dan zeggen ze: Henkie heeft nog wel een goud gespoten Kalasjnikov thuis liggen, doe dat maar want het moet morgen gebeuren! Nee, ik kijk nergens meer van op."