Vrouw die kind moest afstaan stelt Staat aansprakelijk
Als eerste van meer dan tienduizend moeders die in de jaren 50, 60 en 70 hun kind moesten afstaan stapt een vrouw naar de rechter. Trudy Scheele-Gertsen (73) noemt het in dagblad Trouw mensonterend wat er met haar en haar zoon is gebeurd. Ze wil geen schadevergoeding, maar erkenning van het leed dat haar, en haar zoon, is aangedaan.
Scheele-Gertsen werd eind jaren zestig ongehuwd zwanger en kwam terecht in een huis voor ongehuwde moeders in Oosterbeek. Hoewel ze duidelijk te kennen gaf dat ze haar kind wilde houden, moest ze haar zoontje direct na de geboorte afstaan. In die dagen kreeg ze hem, na aandringen, nog één keer te zien.
Tegen Trouw zegt haar advocaat, Lisa-Marie Komp, dat de Raad voor de Kinderbescherming had kunnen weten dat ze haar kind wilde houden. Daarbij, zegt Komp, was al in de Nederlandse wet en in het door Nederland ondertekende Verdrag voor de rechten van de mens verankerd dat de band tussen moeder en kind essentieel is.
Scheele-Gertsen werd ook niet op haar rechten gewezen, namelijk dat ze recht had op bijstand, op financiële steun van de vader. Haar kind belandde in een tehuis en werd na bijna drie jaar geadopteerd. Later zou ze in zijn dossier lezen dat hij in die eerste jaren zijn moeder miste en veel huilde.
Zware druk
Scheele-Gertsen werd een maand na de geboorte tijdelijk uit de ouderlijke macht gezet en in november van dat jaar definitief. Dat laatste gebeurde volgens haar met spoed, nadat ze zich bij de kinderbescherming en het tehuis had gemeld en vertelde dat ze voor haar kind wilde zorgen.
Tussen 1956, toen de adoptiewet van kracht werd, en 1984, toen abortus legaal werd, stonden naar schatting meer dan tienduizend ongehuwde vrouwen hun kind af. Volgens Scheele-Gertsen gebeurde dat onder zware druk van de omgeving en was er sprake van een georganiseerd systeem om kinderen bij ongehuwde vrouwen weg te halen.
Ze wil nu antwoord op vragen. Bijvoorbeeld waarom in de jaren 50 de zorg voor moeders en kinderen uit de tehuizen voor ongehuwde moeders verdween, en wat de rol was van de overheid in het ontstaan van het idee dat het beter was ongehuwde moeders en hun kind te scheiden.
Weer contact
Minister Dekker voor Rechtsbescherming heeft begin dit jaar aangekondigd een onderzoek te laten doen naar de omstandigheden waaronder vrouwen destijds afstand deden van hun kind. Scheele-Gertsen wil dat haar vragen daarin worden meegenomen.
Scheele-Gertsen kreeg later met een andere man nog drie kinderen. Op aanmoediging van haar oudste dochter stuurde ze haar verloren zoon een jaar geleden een bericht. Dat was 48 jaar na zijn geboorte. De twee hebben sindsdien contact.
Nieuwsuur sprak in januari met Will van Sebille. Zij is één van de tienduizenden jonge ongehuwde moeders die onder dwang hun kind hebben afgestaan. Bekijk hier haar verhaal:
