De komst van het langverwachte snelle mobiele netwerk 5G-netwerk gaat niet geruisloos. De voornaamste zorg van critici is dat de vrijgekomen straling ernstige gezondheidsschade kan veroorzaken. Enkele honderden bezorgde burgers gingen daarom tijdens een landelijke demonstratie de straat op. '5G = killing us softly' en 'Wij zijn geen proefdieren', stond er op spandoeken. Maar hoe zit dat nou echt met de gevaren van 5G?
Critici wijzen op een mogelijk verband met ziektes zoals kanker, alzheimer en onvruchtbaarheid. De Wereldgezondheidsorganisatie en het kabinet spreken dat tegen.
"Het begint bij het erkennen dat er wel degelijk sprake is van een risico", zegt een van de demonstranten:
De onrust is begrijpelijk, maar niet helemaal terecht, zegt Monique Beerlage, algemeen secretaris bij het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid. Zij wijst op de grote hoeveelheid onderzoek die is gedaan naar gezondheidseffecten van mobiele telefonie in het algemeen, gericht op de netwerken van nu en in het verleden.
"Het enige bewezen effect is het opwekken van warmte in het lichaam of op de huid. Om gezondheidseffecten door te veel opwarming te voorkomen, gelden er blootstellingslimieten", zegt Beerlage. Die worden ook gecontroleerd. "Daarnaast is er geen reden om te veronderstellen dat 5G andere effecten in het lichaam of op de huid veroorzaakt dan de huidige mobiele netwerken."
Dat beaamt Eric van Rongen, voorzitter van de internationale commissie INCIRP die de stralingsblootstellingsrichtlijnen opstelt. "Het is gevaarlijk in zeer beperkte mate. Als de intensiteit zo hoog is dat het lichaam opwarmt, dan kan dat tot gezondheidsklachten leiden. Daarom zijn er limieten ingesteld die dat moeten voorkomen."
De opvolger van het huidige 4G-netwerk kan veel grotere hoeveelheden data sneller verwerken. Hoe dat kan en waarom het er nog niet is, leggen we uit in deze video:
Het huidige protest is volgens Beerlage tweeledig: mensen die protesteren hebben of nu al problemen met straling - ze wijten bijvoorbeeld hun gezondheidsklachten eraan - of zijn bang voor de straling van zendmasten en zien in de komst van 5G een nieuwe mogelijkheid om daar aandacht voor te vragen.
"Het 5G-netwerk wordt niet uitgerold omdat de overheid dat leuk vindt, maar omdat mensen meer mobiele data zijn gaan gebruiken. Daardoor is het huidige 4G-netwerk over een paar jaar vol en is 5G nodig. Ik zie het dus meer als een maatschappelijk protest tegen deze trend die gaande is."
Je ziet het niet, je hoort het niet.
Van Rongen legt uit dat het begrijpelijk is dat straling leidt tot zorgen. "Straling is voor de meeste mensen een redelijk ongrijpbaar fenomeen. Je ziet het niet, je hoort het niet. Daarnaast heeft straling een negatieve connotatie, het wordt snel geassocieerd met nucleaire straling en de ramp in Tsjernobyl. Het wordt al snel als potentieel gevaarlijk ervaren."
Maar straling is niet gevaarlijk zolang er rekening wordt gehouden met de limieten, zegt Van Rongen. "Zolang daaraan wordt voldaan, zullen er naar de huidige inzichten geen gezondheidseffecten optreden, ook niet bij blootstelling aan frequenties die tot nu toe niet zijn gebruikt.
Bij 5G is dat de 26GHz-frequentie. Die is tot nu toe niet gebruikt. En het is een van de redenen dat mensen zich zorgen maken. Volgens Van Rongen zijn er geen redenen om te denken dat die hogere frequentie gaat leiden tot gezondheidsklachten.
Van Rongen denkt dat de kans "niet zo heel groot is" dat het schadelijker is dan nu wordt gedacht. "Er is de afgelopen 20 jaar uitgebreid onderzoek gedaan en er zijn duizenden papers over geschreven. De kans dat we er met de conclusies naast zitten is niet zo groot. Waar we minder van weten zijn de heel langetermijneffecten. Die effecten zouden we beter moeten onderzoeken."
