Rutte wil Europese klimaat-portefeuille voor Timmermans
Premier Rutte spreekt vanavond op het Catshuis met de nieuwe voorzitter van de commissie, Ursula von der Leyen, over de Nederlandse wens om Eurocommissaris Frans Timmermans de portefeuille klimaat en energie te geven. Nederland wil namelijk graag het klimaatbeleid in de Europese Unie bepalen.
Timmermans wordt in ieder geval de vervanger van Von der Leyen, de eerste vice-voorzitter, in Brussel de First Vice President geheten. Maar het gaat het kabinet vooral om wat hij te doen krijgt, om hoeveel macht er bij de Nederlandse Eurocommissaris terechtkomt.
Stempel
De afgelopen vijf jaar in de commissie-Juncker hield Timmermans zich bezig met betere regelgeving. Het moest simpeler, geen overbodige wetsvoorstellen meer vanuit Brussel. Dat had tot gevolg dat alle wetsvoorstellen die de andere commissarissen bedachten eerst langs het bureau van Timmermans moesten. Pas als er een stempel van de Nederlander opstond, konden ze verder.
Voor Nederland had dat twee grote voordelen. Om te beginnen werden er minder wetten en regels door de commissie bedacht, maar Nederland wist, via Timmermans, ook wat er speelde, welke plannen er aankwamen, zodat de politiek zich daarop kon voorbereiden.
Nieuwe invloed
Bij de onderhandelingen over de taken van de nieuwe Eurocommissarissen hoopt Nederland weer een post te krijgen waar alles samenkomt, bijvoorbeeld klimaat en energie. Niet zozeer dat Timmermans dan praktische regels gaat bedenken over hoe de EU-landen aan de verschillende doelstellingen kunnen voldoen, maar als coördinator kan hij dan bekijken of de verschillende afdelingen elkaar niet tegenwerken.
En de allerbelangrijkste reden: er komt een nieuwe toets voor alle nieuwe wetten en regels die de commissie bedenkt: de zogenoemde duurzaamheidstoets. Zijn de plannen duurzaam genoeg?
Woorden als 'afrekenbaar' en 'zo maak je er echt werk van', vallen veelvuldig, tijdens het wetgevingsproces. En dan heb je zo'n toets nodig en iemand die dat in de gaten houdt, oftewel Timmermans. Als hij dat gaat doen, heeft Nederland opnieuw een informatievoorsprong, omdat net als de afgelopen vijf jaar alle informatie via het bureau van de Nederlandse Eurocommissaris loopt.
Hoe verlopen de gesprekken verder?
De verdeling van de onderwerpen is altijd lastig. Geen enkel land wil opgescheept worden met een commissaris die alleen gaat over een onderwerp als meertaligheid. Bovendien moet gekeken worden naar de machtsverhoudingen tussen oost, west en zuid en ook nog eens naar de verdeling over de verschillende politieke partijen.
In de voorlopige plannen van Von der Leyen komt er een soort kernkabinet, waarvan de commissarissen allemaal de titel vicevoorzitter (Vice President) mogen dragen, waarbij de sociaaldemocraten en de christendemocraten ieder twee commissarissen krijgen, de liberalen één en de groenen ook één.
Daar is nog gedoe over, omdat de liberalen (ReNew) het liefst twee kandidaten hebben en niet snappen waarom er per se een vertegenwoordiger van de groenen in dat kernkabinet moet.
Stroperige ambtelijke procedures
Verder wil Von der Leyen dat de leden van het kernkabinet meer macht krijgen. Nu mogen ze niet zomaar andere Eurocommissarissen aansturen en dat moet veranderen. De communicatie moet niet meer via stroperige ambtelijke procedures lopen, maar rechtstreeks, waarbij de vicevoorzitters meer politieke aanwijzingen kunnen geven.
De gesprekken over de verdeling van de portefeuilles gaan de komende dagen verder. Over een paar weken moet de lijst met namen naar het Europees Parlement waar de juridische commissie gaat onderzoeken of de kandidaten geschikt zijn; of er geen sprake is van belangenverstrengeling of strafbare feiten uit het verleden.
De hoorzittingen in het parlement waarin de kandidaten worden beoordeeld zijn dan tussen 30 september en 8 oktober.
