Is de euro bij 'niet-super-duper-econoom' Lagarde in goede handen?
Kan een jurist zonder ervaring in de bankenwereld over de toekomst van de euro waken? Dat vraagt de financiële wereld zich af nu IMF-topvrouw Christine Lagarde is voorgedragen om de komende acht jaar de Europese Centrale Bank (ECB) te leiden.
Het is één van de belangrijkste banen ter wereld. De president van de Europese Centrale Bank moet zorgen dat de waarde van de euro stabiel blijft en het economisch beleid in de eurozone ondersteunen. Met het bestuur worden de rentestanden vastgesteld, economische steunoperaties gestart of afgebouwd en toezicht gehouden op banken.
Zijn of haar handtekening staat op elk euro-biljet dat wordt gedrukt. Volgens de statuten moet de hoogste baas iemand zijn "met een erkende reputatie en beroepservaring op monetair of bancair gebied".
Christine Lagarde (63) heeft dat laatste volgens velen niet. Ze zat als tiener in het nationale team synchroonzwemmen, studeerde rechten in Parijs en deed een studie politieke wetenschappen in Aix-en-Provence. Daarna werd ze bestuursvoorzitter van het internationale advocatenkantoor Baker & McKenzie, een van de grootste advocatenkantoren ter wereld.
In 2005 werd Lagarde in Frankrijk minister van Economische Zaken, onder toenmalig premier De Villepin. Na de verkiezing van Nicolas Sarkozy tot president in 2007 werd Lagarde, lid van de centrumrechtse partij UMP, minister van Financiën. In 2011 werd ze de hoogste baas van het Internationaal Monetair Fonds in Washington, gisteren volgde de voordracht voor de topbaan in Frankfurt:
Lagarde wordt geroemd om haar communicatievaardigheden. Ze spreekt perfect Engels en weet goed te bemiddelen bij conflicten. Een flinke smet op haar carrière is een veroordeling uit 2017. Ze werd toen schuldig bevonden aan nalatigheid. Als minister van Economische Zaken greep ze niet in bij een omstreden betaling aan zakenman Bernard Tapie van 404 miljoen euro. Ze werd veroordeeld, maar kreeg geen straf vanwege haar goede reputatie.
'Voldoet niet aan criteria'
Alle drie de voorgangers van Lagarde bij de Europese Centrale Bank hadden ervaring in de bankenwereld. Lagarde niet, en daarom vinden verschillende economen haar ongeschikt. "Geen bancaire ervaring, geen monetaire ervaring en ze is veroordeeld na strafrechtelijk onderzoek", zegt Edin Mujagic, econoom en ECB-volger. "Ze voldoet dus aan geen van de drie criteria die het verdrag voorschrijft."
Oud-ING-bestuurder Alexander Rinnooy Kan heeft korte tijd met Lagarde gewerkt, toen ze in 2005 ervaring opdeed in de bankenwereld als commissaris bij ING. Eventjes, want kort daarna werd ze benoemd tot minister. "Ik was zeer onder de indruk van haar, een indrukwekkende vrouw, al heeft onze kennismaking maar kort geduurd", zegt hij daarover.
Volgens Rinnooy Kan is het geen probleem dat Lagarde geen economische opleiding heeft gehad voor haar volgende functie. "De vooropleiding lijkt me niet doorslaggevend. Ervaring wel, en dan is de ervaring bij het IMF zeer relevant."
Ik was zeer onder de indruk van haar, een indrukwekkende vrouw.
Ook bondskanselier Merkel vindt Lagarde geschikt, omdat ze leiderschap heeft getoond bij het Internationaal Monetair Fonds. "Wie dat kan doen, kan ook de ECB leiden. Veel dingen gebeuren voor het eerst." Ook Nout Wellink, oud-president van De Nederlandsche Bank, is positief. "Lagarde is uitermate slim en heeft bredere ervaring. Ze is niet opgeleid als econome, maar is wel minister van Financiën geweest. Ik vind het geen bezwaar dat ze geen bankier is geweest."
Zelf zegt Lagarde in een interview met de Britse krant The Guardian in 2012 over haar economische kennis: "Ik begrijp waar mensen over praten. Ik heb genoeg gezond verstand en ik heb een beetje economie gestudeerd. Maar ik ben geen 'super-duper'-econoom."
Ook bij de Amerikaanse tegenhanger, de FED, zit tegenwoordig een jurist aan het hoofd. Jerome Powell kreeg vorig jaar de hoogste functie daar. Hij liep wel eerst vijf jaar mee in het bestuur van de FED, voordat hij tot voorzitter werd benoemd.
Lagarde is naast de eerst niet-econoom ook de eerste vrouw die de Europese Centrale Bank mag leiden. En dat is wereldwijd vrij uitzonderlijk. Van de 173 centrale banken die er in de wereld zijn, worden er maar dertien geleid door een vrouw.
Het Europees Parlement en het bestuur van de centrale bank moeten zich nog over de benoeming van Lagarde uitspreken. Geven zij toestemming, dan begint ze in november en komt er dus een veertiende vrouwelijke centraal bankier bij.
