NS betaalt tientallen miljoenen euro's aan slachtoffers Holocaust
NS gaat 5000 à 6000 overlevenden van de Holocaust, hun weduwen en weduwnaars en hun kinderen een tegemoetkoming betalen.
De ongeveer vijfhonderd nog levende Joden, Roma en Sinti die door NS het naar doorgangskamp Westerbork zijn vervoerd, krijgen elk 15.000 euro. Weduwen en weduwnaars krijgen 7500 euro. Kinderen krijgen 5000 of 7500 euro.
NS-topman Van Boxtel heeft dat bekendgemaakt op een bijeenkomst in het Spoorwegmuseum. Hij neemt daarmee een advies over dat een commissie onder leiding van Job Cohen op verzoek van het spoorbedrijf heeft opgesteld. De NS trekt voor de vergoedingen tientallen miljoenen euro's uit.
De NS neemt ook het advies over om een diepgaand onderzoek in te stellen naar de rol van het bedrijf bij de Holocaust. Het spoorbedrijf verzorgde in opdracht van de Duitse bezetter het transport van Joden, Roma en Sinti naar Westerbork. "Er is grote behoefte aan meer informatie en historisch inzicht in de rol van NS", zei Cohen op de persconferentie.
In totaal vervoerde NS vanaf tientallen stations 110.000 Joden, Roma en Sinti naar Westerbork; vandaar werden ze naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor gedeporteerd; slechts 5000 van hen keerden levend terug. Ook bouwde NS in opdracht van de bezetter een aftakking naar Westerbork van de spoorlijn Meppel-Groningen.
De NS handelde in opdracht van de Duitsers, maar protesteerde nooit tegen de opgelegde maatregelen en liet zich voor de uitvoering daarvan betalen. Aan het transport van Holocaustslachtoffers zou 2,5 miljoen gulden verdiend zijn.
Grote schade
Het spoorbedrijf hielp de Duitsers ook bij troepentransporten en verhuurde aan hen honderden personenwagons, duizenden goederenwagons en tientallen locomotieven. Netto leed het bedrijf wel grote schade, doordat het doelwit was van acties van het verzet en de geallieerden. In 1945 was een groot deel van de spoorbruggen verwoest en waren veel treinen vernietigd en zwaar beschadigd.
NS bood in 2005 al excuses aan voor zijn rol bij de Holocaust, maar wilde toen niet over een tegemoetkoming of schadevergoeding praten. Holocaust-overlevende Salo Muller vroeg het spoorbedrijf vorig jaar om nabestaanden en overlevenden te compenseren, in navolging van een regeling die bij de Franse spoorwegen was getroffen.
