We gaan onze stem anders uitbrengen, regionale factor wordt belangrijker

Het kabinet wil het kiesstelsel aanpassen om ervoor te zorgen dat burgers zich beter vertegenwoordigd voelen. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken gaat daarom enkele kiesstelselvarianten onderzoeken. Een daarvan maakt het bijvoorbeeld mogelijk om een algemene stem uit te brengen op een partij óf specifiek op een kandidaat van die partij. Daardoor krijgt een stem op een individuele kandidaat meer gewicht.

Kandidaten die zich sterk profileren op een bepaalde regio, een onderwerp of een groep hebben zo meer kans om in de Tweede Kamer te komen, denkt het kabinet. Bij de uitwerking van de plannen wil het kabinet de regionale factor nog verder vergroten. "Een grotere regionale binding draagt bij aan een verbeterde inhoudelijke vertegenwoordiging bij een flink deel van de kiezers." Het kabinet denkt dat dit vooral geldt voor inwoners van buiten de Randstad.

Het is een van de plannen die het kabinet lanceert om het kiesstelsel te moderniseren en toekomstbestendig te maken. Het is een reactie op aanbevelingen die de commissie-Remkes eind vorig jaar heeft gedaan. Die staatscommissie oordeelde dat een groot deel van de bevolking zich niet meer vertegenwoordigd voelt in het politieke stelsel. Voor het einde van dit jaar komt het kabinet met een definitief voorstel voor het kiesstelsel.

Aanpassen grondwet

Om jongeren meer bij de politiek te betrekken overweegt het kabinet de kiesgerechtigde leeftijd omlaag te brengen van 18 naar 16 jaar. Ook moet er een jongerenparlement komen, dat "de stem van jongeren meer in de politiek laat doorklinken".

Het aanpassen van de grondwet moet gemakkelijker worden. Nu moet zo'n wijziging twee keer door de Tweede en Eerste Kamer worden behandeld. Straks komt er voor de tweede keer een gezamenlijke vergadering van beide Kamers.

De verkiezing van de Eerste Kamer wordt weer zoals die was voor een grondwetsherziening in 1983. Senatoren worden voor zes jaar verkozen en om de drie jaar treedt de helft van de leden af.

Geen Dag van de Vrijheid

Remkes had ook geadviseerd een gekozen formateur in te voeren, maar daar gaat het kabinet niet in mee. Een bindend, correctief referendum komt er voorlopig eveneens niet.

Ook het voorstel om Bevrijdingsdag (5 mei) te verbreden tot Dag van de Vrijheid ziet het kabinet niet zitten.

"Het is nog onverminderd van belang op deze wijze het verband te leggen met de bevrijding van de Duitse en Japanse bezetter. Deze keuze staat echter niet in de weg om op 5 mei ook het herstel van de democratische rechtsstaat en de daaraan ten grondslag liggende waarden te vieren." Het kabinet roept de sociale partners op om van 5 mei een jaarlijkse vrije dag te maken voor iedereen. Voor overheidsmedewerkers is dat nu al zo.