Vaders willen wel, maar hun bazen niet: ouderschapsverlof blijft moeizaam
Aan de werkende vaders ligt het niet, die willen graag meer worden betrokken bij de zorg voor hun kind. Toch maken ze tot nu toe weinig gebruik van verlofregelingen, constateert kenniscentrum Rutgers in het rapport "The State of Dutch Fathers. Vaderschap in Nederland". Dat wordt vanmiddag aangeboden aan minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Waar het dan wel aan ligt? Vaders durven vaak het ouderschapsverlof niet aan te kaarten bij hun leidinggevenden en hun collega's. Tot nu toe maakt 11 procent van de vaders er gebruik van en dat is de afgelopen jaren nauwelijks veranderd, blijkt uit cijfers van het CBS. Bij vrouwen ligt dat percentage op 23 procent.
'Te ingewikkeld'
Vaders krijgen, volgens Rutgers, nog vaak te horen van hun werkgever dat zo'n verlof te ingewikkeld is of niet past bij de bedrijfscultuur. Of vaders vragen er niet om, omdat ze bang zijn voor een negatieve reactie.
Ook kan het vaders ontbreken aan positieve voorbeelden, zoals een mannelijke leidinggevende die al wel gebruik heeft gemaakt van ouderschapsverlof, zegt Rutgers. Dat bepleit een cultuuromslag in alle sectoren van de samenleving zodat vaders zich wel vrij voelen om verlof op te nemen.
Niet alleen focussen op de moeder
Een cultuuromslag is onder meer nodig in de zorg en in onderwijsinstellingen. Die moeten zich niet alleen focussen op de moeder, maar ook vaders betrekken bij het kind. Ook kunnen HR-afdelingen, managers en collega's een belangrijke rol spelen door zich positief uit te spreken over kraam- en ouderschapsverlof en beslissingen om werk en zorgtaken beter te verdelen, adviseert het kenniscentrum.
De afgelopen jaren is er veel gepraat over een meer gelijke verdeling van zorgtaken tussen vaders en moeders. Die zou ook moeten leiden tot een hogere arbeidsdeelname van vrouwen en een verkleining van de loonkloof.
Uitbreiding vaderschapsverlof
Om vaders meer te betrekken bij de kinderen is op 1 januari het recht op verlof na de geboorte van de baby uitgebreid van twee naar vijf dagen. De werkgever betaalt dit verlof en mag dit niet weigeren.
Daarnaast mogen vaders vanaf 1 juli 2020 ook gebruikmaken van het aanvullend vaderschapsverlof van vijf weken tegen 70 procent van hun salaris. Werkgevers kunnen dit aanvullen tot 100 procent.
Bedrijven en organisaties die het vaderschapsverlof al hebben verruimd zijn onder meer de gemeente Den Haag, die ambtenaren 6,5 week vrij geeft, waarbij het salaris volledig wordt doorbetaald. Microsoft Nederland maakt het voor werknemers mogelijk zes weken betaald vaderschapsverlof op te nemen. ING geeft een maand verlof en de mogelijkheid aansluitend drie maanden onbetaald verlof op te nemen.
Ouderschapsverlof
Kenniscentrum Rutgers pleit er verder voor dat mensen beter gebruik maken van de regelingen die er nu zijn en dat ze daarin ook worden gestimuleerd. Om die uitbreiding van het vaderschapsverlof na de geboorte een succes te maken, moet er volgens Rutgers nu al meer worden geïnvesteerd in het opnemen van ouderschapsverlof door vaders. Anders slaagt de verruiming van het vaderschapsverlof niet, is de verwachting.
Het ouderschapsverlof is er voor ouders met kinderen tot 8 jaar. Het is een wettelijke regeling waarbij een ouder tijdelijk minder werkt om meer bij zijn of haar kind te kunnen zijn. In die eerste acht levensjaren hebben beide ouders recht op ouderschapsverlof, met een maximum van 26 keer het aantal uren dat een ouder per week werkt.
Koolmees is het eens met de boodschap dat er een cultuuromslag nodig is om vaders een grotere rol te geven bij de opvoeding van de kinderen. "We moeten hier aandacht voor hebben. De werkgevers moeten dit mogelijk maken op de werkvloer."
Toch zijn er wel bedrijven, die wel een ruimhartige regeling hebben. Eén van de koplopers is een bedrijf in medische hulpmiddelen uit Leiden:
