Deze scholen geven nu al ehbo-les en dat heeft levens gered

• Levi van Eck

  redacteur Online

Meer dan 50.000 mensen hebben de petitie getekend om alle middelbare scholieren ehbo-les te geven. Dat betekent dat het burgerinitiatief van het Rode Kruis en een groep artsen op de politieke agenda komt. Daarmee zijn de verplichte ehbo-lessen weer een stapje dichterbij gekomen.

Er zijn al scholen die de lessen aanbieden. Dat doen ze (nu nog) allemaal op hun eigen manier en dat heeft in sommige gevallen al tot levensreddende situaties geleid.

Daar kan de 18-jarige Laurens Woudenberg over meepraten. Twee jaar geleden werd op zijn school, Het Maerlant in Brielle, eenmalig een ehbo-cursus aangeboden. Hij mocht alles wat hij leerde al snel in de praktijk brengen toen hij een vrouw moest reanimeren nadat ze in elkaar was gezakt. "Omstanders deden haar rugzak af, maar verder gebeurde er niet echt wat", staat in de ervaring die Woudenberg deelde met het Rode Kruis.

Hij besloot daarom om direct in te grijpen. "De vrouw ademde niet meer. Ik wist dat er acuut iets moest gebeuren, dat ze anders dood zou gaan. Toen begon ik met reanimeren." Uiteindelijk nam een volwassene het reanimeren over. Toen de ambulance arriveerde, ademde de vrouw weer. Hoe het uiteindelijk met haar is afgelopen, weet hij niet. "Mijn vader heeft nog gebeld, maar vanwege privacyregels kan de politie dat niet zeggen."

Ogen geopend

Het heeft in ieder geval de ogen geopend van Het Maerlant, de school waar Woudenberg op zat. Toch is ehbo-les daar nog niet verplicht. "Maar we proberen sindsdien meer aandacht te besteden aan ehbo. Als het goed is, wordt het vanaf volgend schooljaar onderdeel van de lessen op het vmbo, denk bijvoorbeeld aan biologie. Uiteindelijk willen we het breder uitrollen, dus ook op havo en vwo. Dat is alleen nog een kwestie van hoe we dat georganiseerd gaan krijgen", zegt conrector Fer Otten tegen de NOS.

Waar ehbo wel verplicht is, is op het Liemers College in Zevenaar. Daar krijgen alle tweedejaarsscholieren het in de vorm van een project, dat onderdeel is van de maatschappelijke stage. "Wettelijk is zo'n stage niet meer verplicht, maar wij vonden het belangrijk om het toch een invulling te geven. En het is een succes: we doen dit al vijf jaar en het slagingspercentage is ieder jaar erg hoog", zegt Peter Tillmann, coördinator en docent lichamelijke opvoeding.

De leerlingen moeten eerst een online-cursus volgen. Die kunnen ze op school doen tijdens de mentoruren, maar ook thuis. Na de theorie volgt er een praktijkdag. "Dan zijn er de hele dag workshops met instructeurs van het Rode Kruis. Als leerlingen alles tot een goed einde brengen, krijgen ze een certificaat", vertelt Tillmann.

Bij het Ashram College in Alphen aan den Rijn is reanimeren sinds zes jaar een standaardonderdeel van de biologieles. Alle derdejaarsleerlingen krijgen les in reanimeren. "Het is dus geen volledige ehbo-les, maar scholieren ontvangen hierna wel een diploma", zegt biologiedocent Steven Smit.

Hij is enthousiast over de petitie, maar hoopt tegelijkertijd niet dat áls de cursus straks verplicht wordt de scholen op kosten worden gejaagd. "Het is namelijk best prijzig. Ik heb destijds een wedstrijd gewonnen bij de Hartstichting en toen won ik tien reanimatiepoppen en tien AED's. Daarom kunnen wij dit nu aanbieden. Dat materiaal kost anders 6000 euro en je gebruikt het maar drie weken per jaar. Er zou dus een systeem moeten komen zodat scholen materiaal kunnen uitruilen."

De leerlingen van Smit vinden zijn lessen erg leuk. "Ze snappen ook de noodzaak ervan en ze vinden het helemaal niet eng. De leerlingen gaan altijd met veel enthousiasme aan de slag", zegt hij. Bij Tillmann is dat niet anders. "Iedereen weet dat pubers niet de makkelijkste leerlingen zijn om te motiveren, maar dit gaat vaak samen met veel enthousiasme."

Is één cursus genoeg?

Herhalen is de kracht van het leren, wordt wel eens gezegd. Dat geldt zeker ook voor ehbo. Hebben leerlingen dan wel iets aan een eenmalige ehbo-cursus?

Ja, zeggen zowel Tillmann als Smit. "Je zou natuurlijk een herhalingscursus kunnen overwegen, maar na één cursus zitten de basisregels er al goed in. Als zich noodsituaties voordoen, is bij leerlingen altijd wel iets blijven hangen. Dat is natuurlijk beter dan wanneer ze helemaal niet op zo'n situatie zijn voorbereid", zegt Tillmann.

Smit is het met hem eens. Hij geeft de zesdejaars nog wel een herhalingscursus. "Je ziet dan wel dat ze wat dingen zijn vergeten, maar zeker niet alles. Dat een AED vertelt wat je moet doen en dat je moet wachten met het plakken van stickers tot hij instructies geeft, vergeten ze echt niet hoor. Die ervaring nemen ze allemaal mee."

En dat ze er ook echt iets aan hebben, weet Tillmann. "Toen een 14-jarige leerling van ons op vakantie was in Oostenrijk, gebeurde er een ongeluk met een man die van een rots in het water sprong. Er ontstond veel paniek, maar zij bleef kalm en gaf haar vader instructies om de man uit het water te halen. Ze vertelde ook hoe hij moest reanimeren. De man overleefde het, mede dankzij de cursus die zij op school heeft gevolgd."